KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 30. ] NEPIA, HATAREI, HURAE 23, 1864. [VOL. II

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI

MAI.

TENEI nga moni kua tae mai. 10s. a Ereatana te

Kuru; 10s. a te Whatu i Waho; te 10s. hoki a

Morena na tona pakeha na Neana.

Ko Renata Pukututu me tuhi tetahi reta mana

ki a Pita Paaka. He korero tau mo te mahi nui

mo te meera, me anga koe ki te rangatira o taua

mahi—kaua te nupepa nei.

Ko Hirini Okeoke o Patangata me tuhi he reta

mana ki a Nirai Runga ano—maoa e rapu te

tikanga. He mea tika kia tango nupepa koe

mau, muri iho ka tuhi mai i au reta. Mo tuku

mai e koe nga herengi te kau, katahi ka haere

tonu he nupepa ki a koe. Koi eke ra koe i runga

i te waka a te tangata; engari, me tarai ano he

waka mou.

Tenei te reta a Nguha. Me tuku tonu nga nu-

pepa ki a ia; he tangata whakaaro hoki ia.

TAURANGA.

KAORE he tikanga korero o Tauranga.

Ko Tareha Ikihiroa o Maungatapu kua

waiho hei rangatira whakakapi i te turanga

o Rawiri kua mate nei. I te parekura i te

Ranga taua tangata; ko ia hoki tetahi o

nga mea i oma wawe, ki hai i noho ki te

riri i roto i te nuinga—me tona ora hoki.

Ko nga rangatira katoa o toua hapu kua

mate i taua parekura. E ki ana ko etahi

o nga maori Kuini o reira e mahi taware

ana, he kanohi rua; he toro ta ratou e

haere nei ki roto ki te paraki a nga hoia;

kei te kawe huna i te kai ki te hoa riri—

he pono ranei tenei, he pehea ranei.

No muri i te parekura i te Ranga ka

haere atu 30 nga hoia haere hoiho ki te

toro atu i te pa, i Kahakakaroa. Kei runga

i tetahi taupae e tu ana taua pa, he awa

hohonu tonu atu kei tetahi taha, kei tetahi

taha, kei mua hoki. Ko Pene Taka te

rangatira o taua pa; he tangata hianga.

Haere ana taua tohu e toru te kau, ka tata

ki te pa, e rua maero te pamamao atu, ka

kitea nga maori tokorima i runga i tetahi

taupae e noho ana me a ratou kuri; he

kai whakangau poaka ia. Ka karanga atu

te pakeha; —" tenakoutou, "—kaore i tangi

mai, e ahua wehi ana hoki. No te taenga

o nga pakeha ki te pa ka tuku etahi o

ratou ki raro, ka haere atu; te taenga atu,

kua kore rawa he tangata o roto—e

mahara ana no te kitenga pea i te kaha o

te pakeha i te Ranga ka tau te wehi ki a

ratou, no reira ka mahue to ratou pa kaha,

haere ke ana ki te wahi ngaro. Heoi,

tahuri ana nga pakeha ki te tahutahu i nga

whare, i nga tuwatawata. Te teitei o te

parepare 20 putu; te matotoru 6 putu—e

rua nga awakeri i waho mai o te parepare.

Kua ngaro rawa nga tangata o nga

hapu o Tauranga i te mate. I Oponui

kua kore rawa he tane i mahue; ko

Henare Taratoa te rangatira o taua pa,

kua mate ia me ona tangata katoa—kore

rawa he tangata i mahue hei mahi kai ma

nga wahine me nga tamariki o taua hapu.

I tetahi kainga hoki e torutoru noa nga

tane i mahue, ko te nuinga kua mate tahi

i to ratou rangatira, i a Timoti. Ko

Hakaraia me nga morehu o tona hapu i

haere ki tona kainga i runga o Maketu

noho ai; ka rongo nga maori Kuini o

Maketu ki taua koro kua hoki mai ki tona

kainga, ka tahuri ratou ka runanga, ka

mea kia tukua mai e taua tangata nga pu o

toua iwi, ka ki tuturu hei tangata ratoa

mo te Kuini ake, ake, ake; ka kore, me

herehere ratou—katahi taua iwi ka oma

ka haere ki nga kainga i tawhiti.

Ko nga rangatira o te Arawa kua tae

ki Akarana, kua kite i a te Kawana. Te

kau ma wha ratou, hui ki o ratou tangata

ka toru te kau ratou. Te tikanga i haere

ki Akarana, he mea kia kite i a te Kawana

kia hoatu hoki ki a ia nga mere me nga

kara o Ngatiporou i tangohia e ratou i o

ratou parekura ki taua iwi i mua atu na.

E ki aua he pai rawa etahi o aua mere.

Kua rongo matou tena a Ngatiporou, me

etahi o nga iwi o te Rawhiti, e mea aua

kia tahuri ano ki nga iwi i Maketu riri ai

—he ngaki utu mo ratou. Kei Maketu

etahi hoia e noho ana, me te pu repo ano,

hei awhitia i a te Arawa me ka tae mai a

Ngatiporou.

I te parekura i te Ranga, i korerotia i

tenei nupepa i te 9 o Hurae, kua 108 nga

maori kua tanumia e te hoia i roto i nga

awakeri o te pa—na ratou ano i keri he

tanumanga mo ratou, Te kau ma rima o

nga herehere kua mate i muri mai, io ratou

tunga; tokowaru nga mea tu a kiko, te

kau ma tahi hoki nga mea kaore i tu, kua

kawea ki Akarana; tokoiwa kei Tauranga

ano e rongoatia ana—hui katoa ena ka

151. Taukiri koe ! te moumou tangata i

runga i tenei mahi pohehe !

E korerotia ana ko Reiwi o Kihikihi i

Waikato, kei Hangatiki e noho ana. Ko

Wi Tamihana kei Taupo e takoto mate

ana.