"KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No 44. ]

NEPIA, HATAREI, PEPUERE 18, 1865. [VoL. 11.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI

MAI.

Kua mai tae te 5s. a Nguha; ko te hikipene kua

riro atu hei utu i te meera, he taumaha no te reta

i te moni o roto—toe iho ana 4s. 6d.

Tenei tetahi reta o nga tangata o te Hau Hau

no Tauranga kua kitea e matou; he tono i etahi

o a ratou whanaunga i konei kia whakarere i te

mahi Kuini. Hei tera nupepa taia ai.

KUA MATE.

Ko HINE HOU tamahine a RIPEKA TE

UlRA o Taupo, tamahine o Maniapoto. I

mate ki Petane i te 9 o nga ra o Hanuere.

He tamaiti rangatira. Ka nui te pouri o

nga tangata ki taua tamaiti.

TENEI kei te 22 o nga ra o Maehe ka tu

te purei whakateretere poti i te ritenga ki

Taputeranga i te Whanga nui o Roto—he

purei whakatere etahi, he mea hoe nei ano

etahi. Akuanei te rupeke ai katoa nga pa-

keha o te taone ki reira matakitaki ai.

Kotahi pea i kore ai e mene ki reira he kore

poti hei uta atu—he iti no nga poti o te

taone. Ki te ai poti a nga maori tera e

rite he moni ma te tangata nana ki te hoe-

hoe pakeha i taua rangi. Katahi ano ka

whakaturia tenei hanga te purei poti i tenei

kainga, engari kei Po Neke, kei etahi

kainga atu hoki o te moutere nei, ko tana

hanga tonu ia i roto i nga tau katoa. Ka-

tahi hoki ka waiho hei tikanga tumau

mo konei i roto i nga tau katoa e ta-

koto ake nei. Ko to te pakeha ahua aro

hoki tenei o tona kainga mai ra ano. he

purei—he purei hoiho, he purei poti, he

whai noa atu ki etahi atu mahi whakanga-

hau i te tangata. He tikanga pai hoki ia

hei whakaora i te tinana o te tangata, koi

ngoikore, koi manawapiri noa i te nohoanga.

Tetahi, he mea whakakaha ia i te hine-

ngaro o te tangata. Ka noho tonu te ta-

ngata i runga i nga mahi oranga mona, i te

ao i te po, kaore he tanga o te manawa i

roto i nga takiwa katoa, he he tona mu-

tunga iho; ka tau te pouri, te hoha ki te

ngakau, he mate tona otinga. Tena ka

haere ka whakangahau te tangata i a ia,

hoki rawa mai ki ona mahi maori kua ma-

ma ake te ngakau, kua marama nga wha-

kaaro. Tetahi painga o aua mahi, he

whakatupu i te aroha, he whakahoa tetahi

ki tetahi. Hei runga i te purei rawa ka

kitekite nga hoa riri, nga hoa tautohe, i a

ratou; ka kite i runga i te pai, kaore he

putanga mo nga whakaaro kino no te mea

e riro ana te aro ki runga anake ki te

tikanga i haere mai ai, ara, i te purei. No

konei matou ka ki, he aha ra i kore ai e

hui mai nga maori ki aua mahi, ratou tahi

ko te pakeha ? Heoti ano nga tikanga e

kitekite ui te pakeha raua ko te maori i a

raua, i enei takiwa ka pahure atu nei, ko

nga tikanga e tupu ai te tautohe; ara, ko

te hoko, ko te korero whenua, ko te reti,

ko te aha noa atu. Na ehara enei mahi i

te mea whakatupu i te aroha, no te mea e

puta ana te tautohe i roto i aua mahi; uaua

ana tetahi, uaua ana tetahi, waiho iho te

tohu i runga i te ngakau he mauahara.

Engari ko nga tautohe me waiho mo te

rangi o te tautohe; koia hoki nga mahi

ahuareka, mo te rangi o te ahuarekatanga.

Me penei he tikanga mo tatou kia tika ai

ki a tatou te ki o mua; —" Ko Rauru ta-

ngata tahi. " E mea ana matou hei tetahi

tau me pena ano koutou me matou; me

tahuri koutou ki te kohikohi moni mo

tetahi purei maori—hei te waka maori, nei

ano he poti, kia kite nga pakeha o Here-

taunga te tere o tena hanga. Kia pena

hoki me nga maori o Po Neke i roto i nga

purei pakeha. Tera ano e pai nga pakeha

ki te hoatu i etahi moni me ka panuitia ki

a ratou taua ritenga, Kia whakaaro ma-

rire koutou ki ta matou korero mo tetahi

tau, kia mahi tahi tatou i nga mahi whaka-

tupu i te pai, i te aroha, i te kotahitanga.

WHANGANUI.

KUA timata te riri ki Whanganui. Kua

mutu te aiotanga, kua tu te puehu i te hau.

I te 24 o nga ra o Hanuere ka hinga te

parekura ki Nukumaru. I taua rangi ka

tae nga hoia me te Tianara ki waho mai o

te pa ki Nukumaru. Ko taua pa e tu ana

ki waho mai o tetahi ngaherehere i reira,

ko te ngaherehere kai te taha ki muri o te

pa. Na, titiro rawa atu kua noho mai te

hoa riri, e toru nga matua. Ko te matua o

te taha katau i tetahi taha o te awa o Nuku-

maru e noho ana, i te wahi teitei; ko te

matua i waenganui i pahaki mai o te nga-

herehere e noho ana, i te ritenga ki tetahi

• wahi pokorua; ko te matua i te taha maui

i te parae i roto i te rarauhe i te toetoe e

noho ana, i tetahi taha atu o taua wahi

pokorua. Heoi, tena te hunga kua tukuna

atu e te hoia ki mua hei hunuhunu kua

puta ki tetahi taha o te awa. Titiro rawa

atu kua maranga te aoahi o te rarauhe kua

tahuna e ratou; inanoa kua rongona te

paku o te pu o te matua katau o te hoariri;

maringi ana mai tera te mata o te pu ! Ko

te rerenga mai i rere mai ai i roto i te aoahi;

ka tae mai ki nga hoia, te hunga kua whiti

i te awa ra; anana! katahi ka tukua te

mahi a te patiti. Ki hai i roa ka whati

mai taua hunga hoia nei, (eruarua hoki

ratou), mahue atu tokoono o ratou kua

hinga ki te whenua, kua mate rawa. Ko to

ratou rangatira i mauria mai ano e ratou,

kua tu kino tera. Katahi ka maranga te

hoia; ka tukuna atu etahi o ratou hei

awhina; katahi ka whakahokia; pipiri tonu

te pupuhi o tetahi, o tetahi; nawai ra i toa