|
|
TE
"KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. " No. 60. ] NEPIA, HATAREI, HEPETEMA 23, 1865. [VOL. III. KUA MATE. A te PEKA te Kai-whakawa o Waiapu i mua atu ra. I mate ki Po Neke i te 7 o nga ra o Hepetema nei. He tutu no te iwi Kingi i Waiapu i mauria mai ai taua tangata e te Kawanatanga koi waiho i reira ka kohurutia. Ko te whare i noho ai i Waiapu kua tahuna e te Hau Hau inaianei i te riri e riri mai nei. TENEI kua taia e matou i tetahi wahi o tenei niupepa nga korero o te taua pakeha kua tae ki Opotiki, te matenga hoki o nga Hau Hau o reira. Nana W hoki i whakarongo ki nga tangata kua O O puihitia nei, a Kereopa raua ko Patara; a mahue ana ta ratou noho pai, tahuri ana ki te kohuru i to ratou matua a te Wakana, te tangata atawhai nui i a ratou. Tona hokinga iho ko ratou ano; apopo hoki ko tona kainga ka riro. Na, he mate te homaitanga a te Hau Hau ki era tangata; hua noa pea ratou he pai i tahuri ai. Katahi ano matou ka kite i tenei hanga te manaaki i te kuri puihi; he hanga whanako hoki ia. Kua whakaporangitia te whakaaro o era tangata e Hatana i mahue ai te pai me te ora, i rere ai ki runga ki te kino, me te mate. Ahea rawa ra mohio ai nga tangata: ahea rawa marama ai te
whakaaro? Te titiro nga Hau Hau ki te parau o a ratou poropiti i ki ra kia rere matou ki te moana i a ia; te titiro ki etahi o ratou e mate ana i tena taha, i tena taha; te titiro ki nga kainga e riro ana, nga taonga, nga aha, a ka mohio ake pea ehara ta ratou mahi i te mahi atua, engari he rupahu noa iho no te tangata kia puta ai tona whakaaro kino, kohuru. Ki te tukua ta ratou tikanga kia puta, tena e pehea te oti- nga ? Tona otinga ra he pena me nga ritenga o mua, ekore e reka te moe, te kai, te aha, i te wehika he noa iho. E nga iwi tika o te moutere nei kia kaha te hutihuti i tenei taru kino e tupu ake ana i waenganui i a tatou, koi ngaro te whenua.
KUA puta ta matou kupu i tetahi niu- pepa i mua ra kia whakaaturia e matou te ra e hokona ai nga whenua o te Ka- wanatanga i te Wairoa, i te Mahia, mo te hiahia nga tangata o ena kainga ki te hoko tekihana ma ratou ka mohiotia te rangi e hokona ai. Na, ko te 29 o nga ra o Noema e takoto mai nei te ra kua karangatia e te Kawanatanga hei ra akihana i aua whenuahei Nepia nei ano akihana ai. Ko te tangata e
hiahia ana ki tetahi tekihana me wha- kaatu tana wahi e pai ai ia ki a Taitene, ka hoatu hoki nga moni hei hoko ki a ia, mana e kawe mai ki a te Karini hei kai hoko, he mea ano ma Taitene e hoko. Manahokima Taitene e whakaatu nga ritenga ki te tangata e hiahia ana. E pai ana hoki tenei kia tango wahi koutou kia noho tahi koutou ki nga pakeha, kia inaki tahi i nga mahi maori o te ao.
WAIROA. TENEI kua rongo matou ki nga mahi a nga tangata o te Wairoa ki te kai i te waipiro. E ki ana ehara i te ahua tangata te ahua o tera kainga i tenei takiwa. Ka tata te heke ki roto ki te kuaretanga ra- watanga ena iwi e mahi tonu nei ki te kai i taua kai whakaporangi i te whakaaro. E pouri rawa ana matou ki tenei mahi, no te mea he rongo pai te rongo o taua kainga i mua atu nei i to ratou kaha ki
te pehi i tera kino i te Hau Hau. Kaua rawa koutou nga tangata o te Wairoa e whai ki te tauira kino o nga
pakeha, kuare i to koutou kainga, koi rawa kore koutou, koi he noa iho. Inahoki, me titiro koutou ki nga pa- keha pera kaore e puta tona ingoa, kaore e ahanoho tonu ai i roto i te paruparu. Ko te Kai-whakawa o reira kua tino mea inaianei kia pehia taua kino. Koia hoki me koutou nga Kuini maori me uru tahi koutou ki te pehi, no te mea kotahi ano to tatou whakaaro ko te noho tika, ko te pehi i te Hau Hau, ko te hapai i nga ture o te Kuini.
OPOTIKI. TA matou ki i te nuipepa o te 26 o Aku- hata: " Apopo raru ai ena tangata nana i kohuru i a te Wakana. " Koia ano tenei kua raru. Kua mate ia, kua nohoia tona kainga e te pakeha; kua tare te hoki o te Kuini i runga ake i te wahi i kohurutia ai a te Wakana. Tenei nga korero na. No te 8 o nga ra o Hepetema nei ka tae nga tima e 5 ki Opotiki, he kawe tangata ki reira hei whiu i taua iwi kohuru. E toru nga tima nana i uta nga tangata, kotahi te tima manuwao |