" KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 62. ] NEPIA, HATAREI, OKETOPA 21, 1865. [VoL. III.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA TUHI

MAI. I

TENA te nuipepa ka riro atu na ki a Taituha Pi-

pimoho. Mana e homai kia te kau herengi; ko

te utu hoki ia mo te tau kotahi. Ki te homai

wawe nga moni ka haere tonu te nuipepa ki a ia,

ki te kore ka whakamutua.

OPOTIKI.

KUA HORO NGA PA !

KUA HINGA TE HAU HAU!

HE korero hou tenei no Opotiki; na te

tima na te Ahuriri i kawe mai. I u mai

ki Nepia nei taua tima i te 15 o nga ra o

tenei marama.

No te 5 o Oketopa nei ano, i te mea kua

taha te ra, ka kitea nga Hau Hau o taua

kainga e noho ana i runga i nga hiwi e

titiro iho ana ki te pa o te pakeha. Ko

Makitanara ratou ko te nuinga o ana hoia

maori i te parae e ngaro ana i taua takiwa

e a mai ana i nga kau, i nga hoiho hoki, a

te Hau Hau, e hopu ana hoki i nga poaka

hei kai ma ratou. Katahi ka whakatika ko

nga turupa pakeha ka ahu ki uta whaka-

te-taha o nga hiwi, mei kore e tupono ki

tetahi ope o te hoa riri. Ka rua, ka toru

ranei nga maero e haere ana, ka eke pu ki

runga ki te ope Hau Hau e kimi kai ana

ma ratou. No te kitenga mai i te pakeha

ka whati kino ki roto ki tetahi pa i te pu o

te pikitanga e tu ana. Katahi ka tuku nga

turupa ki raro ki te whenua, ko etahi o

ratou i noho i tahaki ki te pupuri i nga

hoiho, ko etahi i haere atu ki te pa. Ka-

tahi ka tu te ngarahutaua o te Hau Hau i

te take o ta ratou niu; no te mutunga ka

titiro mai ki te tokoiti o te pakeha ka rere

mai ki te patu, me te hamama nga waha

me te kuri e tau ana. Kaore, hei hunu-

hunu tenei i haere atu ai aua pakeha toko-

iti nei. Katahi ka whati mai te hanga

pakeha nei; no te taenga mai ki nga mea

i mahue i tahaki ki te pupuri i nga hoiho

ka eke katoa ratou ki runga ki o ratou

hoiho. Katahi ka pa te karanga a te

pakeha, " Huakina, Huakina. " ' Katahi

ka paoro i runga maunga te umere a te

Ingarihi hei whakahau i a ratou, ko te re-

renga atu i rere atu ai ki runga ki te hoa

riri. Whati rawa atu te Hau Hau ka mau

i nga turupa, katahi ka tukua te mahi a te

hoari. Ki hai i takitaro kua tokowaru o

te Hau Hau kei raro i te whenua e ngaora-

ora ana i raro i nga waewae o nga hoiho—

ko te nuinga o te Hau Hau i whati ki roto

ki nga wahi ururua, ngaro atu ana. Kaore

o te pakeha i mate; engari i tu etahi—he

tatata hoki no te puhanga mai. Kotahi te

Hau Hau i hopungia e ratou, ko ona roro

e whakaputa ana i tona motu i te upoko—

na te hoari. Heoi, kua tae ake tenei a

Makitanara ratou ko ona hoia maori, me

etahi hoia pakeha hoki e rua rangapu.

Katahi ka awhitia te pa, kaha tonu te pu-

puhi a tetahi, a tetahi—te pamamao o te

takiwa e pupuhi ana 180 iari. Tae rawa

ki te 6 o nga haora i te ahiahi kua kotahi

te pakeha kua mate rawa, tokotoru nga mea

tu a kiko—kotahi hoki te hoia maori o te

Kuini kua tu a kiko. Katahi ka tae ake

etahi o nga pakeha o te tima o te Hane-

tereihi; ko te tima iti ia i noho i Ahuriri i

mua ra, i mahi ki te koko i te paru o te

whanga kia hohonu—kei Opotiki hoki taua

tima inaianei. Haere ake aua pakeha me

ta ratou pu repo. Ki hai i taro kua oti te

parepare kua whakanohoia taua pu ki runga

ki te tuparipari. I konei ka karanga mai

tetahi o nga rangatira o te Hau Hau kia

korero ratou ko te pakeha, he mea kia uia

te ritenga o te pakeha mo ratou. Katahi

ka whakamutua rawatia te pupuhi, po !

mutu pu ana te waha o te pu—ko te aoahi

anake o te pu e mangi ana i runga i te pa

me te mamaoa wai wera nei te ahua. Ma-

rino ana tena te po i te marama e whiti iho

ana i runga i te rangi. Katahi ka ki atu

te pakeha kore rawa he ritenga e hoatu e

ratou, heoi ano te ritenga ko te Hau Hau me

whakamutu te pupuhi me tuku mai i o

ratou tinana kia hereheretia, katahi ka tika

ai te korero. Heoi, kotahi te haora e noho

ana te Hau Hau e hurihuri ana i te wha-

kaaro; muri iho ka karanga mai e pai ana,

me whakaae ratou. Ka kitea i konei te

tawaretanga o te iwi kuri nei. Hua noa

he pono ta ratou whakaaetanga, haere kuare

atu ana te pakeha ki te herehere; ko etahi

kua tomo ki ro pa, ko etahi e haere atu

ana i te huarahi. No te kitenga o te Hau

Hau kua watea te kuwaha o te pa, ka ha-

mama nga waha (ano he poaka puihi), ka

rere tahanga mai, me te pupuhi i o ratou

pu ki te pakeha. Ka mohiotia i konei,

aue ! he kohuru tenei! Katahi ka tukua

te mahi a te pu nui, a te pu pitara, a te

koikoi hoki. Anana! ki hai i taro kua te

kau ma tahi nga tupapaku o te Hau Hau

e putu ana i te kuwaha o te pa. Nawai

hoki ? Nana ano ra. Ko te utu tena mo

te kohuru. Kotahi te pakeha i mate i

konei i roto i te pa, i tu i te upoko—ko

tetahi no muri i mate ai i ona tunga. Toko-

ono o te pakeha i tu a kiko, kotahi hoki te

hoia maori o te Kuini. Tokorua nga here-