WAKA MAORI O AHURIRI

"KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 1] NEPIA, PARAIREI, MAEHE 1. 1867. [VOL IV.

KATAHI ano ka puea ake tenei waka

(te Waka Maori) i tona totohutanga

i mua atu nei. I te timatanga ra

ano o te mahi i karanga ano matou

ki nga hoa maori kia awhinatia ma-

tou ki runga ki te mahi kia mau ai.

O

Ina te awhina, he moni—he moni

hei utu i nga kai mahi. Mua mohio

hoki koutou ki te waiata a Pehi

Tuitepakihirangi. —

He moni te hanga pakeha i taka ai ki uta.

I mahue ai te mahi i te nuipepa i

mua he kore moni—he tokoiti no

nga tangata e utu ana. Na nga

moni o te Kawanatanga i takitaro ai

i tera mahinga. I homai ai e te Ka-

wanatanga he moni i reira ai he ma-

hara ki nga maori tora pea e kitea.

te painga o tenei hanga o to nuipepa.

tera e rite tonu te maramatanga o to

ngakau—otira ki hai i taea ta te

Kawanatanga i mahara ai. ko etahi

i mohio, ko etahi i kuare tonu, inai-

anei hoki e mea ana te Kawana-

tanga ko ia hei matua arahi i nga,

iwi e kuare ana ki runga ki te ma-

tauranga o nga ritenga pakeha kia

tika ai te noho, kia kake tahi nga

iwi o te motu nei. Na, ko tetahi

tenei o nga ritenga pakeha, he nui-

"pepa. Ko tetahi tenei o nga mea i

nui ai te pakeha, i whai mana ai—

he ara putanga hoki ia mo te wha-

kaaro o te tangata hei pehi i nga

mea kino, hei hapai i nga mea pai.

Kua whai rawa nga tangata maori

o Heretaunga i terei takiwa, ma

ratou ano hoki ta ratou nuipepa e

hapai—ara, ma ratou e utu nga kai

mahi. Mehemea ko tona ahua e

rawa kore ana, he tika kia kore; ko

tenei me rite ratou ki te pakeha e

utu nei i ta ratou nuipepa. Ko tenei

tau anake ano e haere nei te tau e

homai ai e te Kawanatanga he moni

mo te nuipepa; ko nga tau o muri

atu ma nga maori ano e whakarite,

ka kore ka whakamutua te mahi—

ka totohu ano te waka. Me nga

pakeha hoki o Heretaunga kai te

hiahia anu kiu whai nuipepa o ratou

hoa maori; a kai te kohikohi moni

ratou inaianei mo te Waka Maori

kohikohinga a to pakeha mo tenei

tanga moni a te pakeha.

Koia, ano ra he taonga to nuipepa,

ahakoa kore Koutou e mohio ko ma-

tau e mohio ana—he hanga tawhito

hoki ia na matou. Ko nga utanga

o tenei waka apopo (ara nga mea e

panuitia ana), ko nga mahi o te

Kooti Whakawa Whenua Maori

nga mahi o nga Kooti Whairawa

hoiho me nga kau e Paunatia ana i

nga tangata matau, a nga tangata

te tangata e utu ana i te nuipepa,

riro ana ma te katoa o tona kainga

e korero. Ko tenei me kohikohi

nga kainga katoa, koi kai te ma-

ngere i te kai a te hunga mahi. He

kainga tokomaha te tangata, kia nui

nga moni; he kainga tokoiti te ta-

ngata, kia iti hoki nga moni e homai.

He pa ano kia rima pauna, he pa

ano kia te kau pauna, he kainga,

rahi kia rua te kau p. pauna—kei te

nuinga o te tangata o nga pa me nga

kainga te whakaaro. Ka kotahi te

kau pauna, e riro mai, ka rua te kau

nuipepa he hoatu i roro i nga meera.

E mea ana matau kia waiho te nui-

pepa nei hei taonga mo te motu

katoa, kaore mo Heretaunga ana-

ke. Ahakoa kei Heretaunga te

take me toro atu nga inanga

ki Waikato, ki Taranaki, ki

Ngatiporou, ki te Arawa, ki Taupo,

ki Ngapuhi, ki Ngatimaniapoto, ki o

Ngaitahu atu. Heoi kei a koutou.

te whakaaro mo tenei waka apopo,

kia hoea tonu, kia pae ki uta ranei

takoto ai.