WAKA MAORI O AHURIRI.

"KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 10. ] NEPIA, TAITEI, AKUHATA 29, 1867. [VOL. IV.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA

TUHI MAI.

TENEI kua tau mai te reta a te Watene Toro-

mata mo tona hoiho i i te pakeha o te

Wairoa. E ki ana mai kia taia tana reta ki

te Waka, Maori kia rongo nga pakeha mo te

kitea e ratou taua hoiho ka whakahokia ki a

ia. Ekore e mohio nga pakeha ki te reo

Wuru; me tuhi mai ki te reo pakeha. Ka-

ene he tikanga i u matou mo taua nuipepa,

me tuia ki a Hemi Wuru, me utu ano hoki

kia taia atu ai. Tetahi me tamana o te Wa-

tene to pakeha nana i mau i taua, hoiho.

Tenei kua tae mai nga herengi 10s Iha-

KUA nui haere i tenei takiwa nga

mahi maori a te pakeha raua ko te

maori tetahi ki tetahi; ara, te reti

whenua, te hokohoko, te hanga whare,

te hanga taiepa, me te mano atu o te

mahi—a, e haere katoa ana enei

mahi i runga i te ritenga o te Ture.

No konei matou i whakaaro ai kia

whakaputaina etahi kupu hei wha-

kaatu i ta te Turei ki ai mo enei

mea hei matauranga mo koutou. Nga

whakaritenga me nga whakaaetanga.

mahi katoa a to tangata he mea tika

kia tuhituhi rawa ki te pukupuku, a

ka whakamana e tetahi o tetahi tona

ingoa ki taua pukapuka hei tohu mo

tona whakaaetanga kia kore e taea

te whakorekore i muri iho. Ekore

e tika kia ngaro etahi ritenga o te

whakaaetanga i roto i te pukapuka e

tuhia ana, engari me tuhi katoa nga

ritenga i whakaae ai—koi ngaro te-

tahi. Na, ki te puta he tautoheta-

nga he whakorekorenga ranei i muri,

akuanei ko taua pukapuka hei wha-

aki i te tikanga i roto i te Kooti

Whakawa; ekore hoki e whakaro-

ngona te kupu apiti noa mai a te

tangata, ko ta te pukapuka kua tuhia

anake e whakarongona. No te mea

muri iho e tetahi anake o raua. Aha-

koa ka ki te mea e whakorekore ana

he korero ke ta raua ko tona hoa i

muri i te tuhinga o ta raua puka-

puka, ekore ano e whakarongona. —

Engari ma raua tahi te whakaaro i

roto i te Kooti Whakawa kia wha-

karerea nga ritenga i roto i ta raua

pukapuka katahi ka tika kia pera

Ahakoa ka rite ta raua korero i waho

o te Kooti kia whakarerea nga ritenga

o ta raua pukapuka, a hei te putanga

mai ki te aroaro o te Kai Whakawa

ka ki ko tetahi anake kia whakarerea

ta te pukapuka, ko tetahi ki te ki kia

pumau ki ta te pukapuka, akuanei

ano pumau ai. He ara tika hoki

tenei. Ki te waiho ko nga korero-

rero noaiho a te waha hei whakakore

i nga ritenga kua mangu rawa ki te

pukapuka, penei hei aha koia tenei

hanga te pukapuka i tuhia ai ? hei

hanga noaiho rapea. Engari ki ta

matou ano i ki ai, ki te whakaae

raua tahi i te aroaro o te Kai Wha-

kawa kia whakarerea nga tikanga o

roto o ta raua pukapuka, e pai ana;

ki te kore, ekore ano hoki e whaka-

rerea—haunga te rite o ta raua korero

i waho te Kooti. Kia mohio kou-

tou, ka tuhia he pukapuka whakari-

tenga mahi, whakaaetanga mahi ra-

nei, me rupeke katoa nga ritenga ki

ki te mahue etahi ekore e tu-

kuna te tangata nana te whakawa

kia apiti a waha mai i roto i te Kooti

nga tikanga i mahue. Kotahi te

pakeha o Nepia i whakawa ki tona

hoa i te aroaro o tetahi o nga Kai

Whakawa o runga ake i tona taenga

mai ki konei i te takiwa kua hori

nei. He pukapuka ano ta raua i tu-

hia hei whakatika i ta raua mahi. Ki

ana te tangata nana te whakawa ka-

ore i rupeke a raua whakaritenga ki

roto ki taua pukapuka. Ki atu ana

te Kai Whakawa ekore ia e whaka-

rongo ki tena, heoi tana e whaka-

rongo ai ko ta te pukapuka. Na,