WAKA MAORI O AHURIRI

"KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 2. ] NEPIA, TAITEI, MAEHE 21, 1867. [VOL. IV

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA

TUHI MAI.

Ko te pauna kotahi (£1) a Hoani Meihana o

Puketotara, Manawatu, kua tae mai mo te

nuipepa ki a ia. Tenei kua kitea e te Maka-

rini ana korero mo nga mahi o nga iwi o tera

taha. E pai ana tana tuhi mai i nga rongo

o tera wahi.

Tenei te tekau ma rua herengi (12s) na

Paora Parau o Turanga kua tae mai mo tana

nuipepa. Kotahi hoki tekau herengi (10s) a

Piko o te Pakipaki.

He ki atu tenei kia rongo mai nga tangata

kua mahia nei o ratou ahua i te whare wha-

kaahua tangata i te rori i te putanga mai ki

te Taone, i te taha o te whare o Heemi kai

hanga waati nei, kua oti tenei nga ahua noi.

Na, ma ratou e tiki ake i te whareta nuipepa

i te Whataapuka e takoto ana; —ara, i te Ta-

ri o te ' TAIMA. ' Takirima herengi te utu.

I TENEI takiwa e haere nei he mea

kohikohi mai no roto i nga nuipepa

pakeha nga rongo e taia ana i roto

i te ' WAKA MAORI. ' Engari ko

tenei kua ata timatatia ano te

mahi o te nuipepa ki te manaaki-

tia e nga tangata o Heretaunga

ka whakaritea e matou etahi ta-

ngata i nga wahi katoa o te motu

nei hei tuku mai nga rongo o ia

kainga, o ia kainga: mo te whaka-

takoto rawa e matou nga rongo ki o

koutou aroaro e whakatokoto tika

ana—nga rongo o te Reinga i raro

nei, puta noa ki te moutere o Ngai-

tahu ki Rangiura, (ki Rakiura ki te

reo o Ngaitahu. ) Ko Wharekauri

tetahi ta matou e hiahia ana kia taia

tonutia nga rongo mai o reira—te

whenua kua kawea atu nei o tatou

hoa pohehe kia noho i runga i te

tika, kai tutu ano i roto i a tatou i

konei—ara nga Hau Hau.

Kaore he tikanga korero mai o

taua moutere i tenei takiwa. E noho

pai ana nga tangata, e mahi ana i

ana mahi Maori, e ora ana. e ngahau

ana.

TERA nga tangata o etahi kainga o

Heretaunga kua rongo matou ki a

ratou korero kohikohi moni mo tenei

nuipepa kia mahia tonutia hei taonga

mo ratou. E pai ana ta ratou tika-

nga, no te mua nana ano tana taunga,

ehara i te Pakeha. Engari kaua e

waiho ko te waha kau, me tahuri me

kohikohi ano inaianei kia whai nga-

kau nga kai mahi ki te mahi.

TAURANGA.

KUA riri ano te riri i Tauranga i muri

mai i era riri i panuitia e matou i tera

nuipepa, otira ehara i te riri totika—he

oma oma tonu te mahi a te Hau Hau i

a te Arawa rawa ko te pakeha. He

maha nga kainga o te Hau Hau kua

riro i a te Arawa, me nga kai he nui—

nga taewa, nga poaka, nga aha.

Ko nga rongo enei kua tae mai i

muri mai i tera panuitanga, koia enei: —

I mua atu o nga ra tuatahi o Maehe

ka rua nga rerenga atu o te tima i

Tauranga ki te whakahoki i a te Arawa

ki to ratou kainga, ki Maketu, ki Ma-

tata; ara ki te taha ki raro—ko te

tima nana i kawe ko te Tati (Sturt).

Nga tangata nana i whakakapi to ratou

tunga ko nga toa o Arama Karaka Ma-

konuiarangi raua ko toua teina ko He-

nere Ngakete—he toa anake no te

Arawa ano. Tena pea koutou kua

rongo ki te tutakitanga o Kereopa ra-

tou ko toua iwi Hau Hau i aua tangata

me to raua iwi i Tapiri i era tau ka

rua ka pahuri atu nei. 1 taua riri ka

katia te waru te kau o te Arawa e te

whitu rau o te Kau Hau. No te ko-

kiritanga a Arama ka hinga ona

toko rima, riro ana i te Hau Hau

taona rawatia aua, kainga aua; me te

matakitaki atu ano a Arama me toua

nuinga. Ko nga upoko hoki o aua

tupapaku i whakamokaikaitia ki runga

rakau. Hua noa i mate ai enei toko-

rima hei tohu ia mo te tokomaha kia

mate. Hei aha mo te ngakau o te iwi

toa ? Tana kokiritanga ano, aua ! puta

tou atu, ora, katoa ! heoi ano nga mea i

mate ko aua toko rima.

Na ko nga toa enei nana i whaka-

kapi te tunga o te Arawa kua hoki atu

nei i Tauranga ki o ratou kainga. Ko

Ararua Karaka ano ia kei te mate tu-

roro—ao taua riringa ra ano i te Ta-

piri tona mate e mau nei ano.

No te 30 o nga ra o Maehe nei ano

ka, whakaekea te Arawa e te Hau Hau

i te Taki (he kainga e tutata ana ki

Paengaroa. ) To ratou hoa pakeha ko