WAKA MAORI

O AHURIRI.

"KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 7. ] NEPIA, TAITEI, AKUHATA 13, 1868. [VOL. V.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA

TUHI MAI.

Tenei kua tae mai ki a matou te reta a

Porikapa mo te tamaiti i taka ki te wai,

Ekore e o aua korero ki te nupepa nei.

Tenei te reta a Horomona Paro o Puketo-

tara i Manawatu mo te pakanga a Rangitane

raua ko Ngatiraukawa. Kaore matou e mo-

hio ana kei tehea o aua iwi te tika te he ra-

nei, no konei i kore ai e taia taua reta inaia-

nei—tetahi no Mei i tuhia mai ai, na ko Hu-

rae rawa tenei. Kua mutu pea taua pakanga

i tenei takiwa.

Me tuku mai e Maika Pikaka o Waikouaiti

kia kotahi pauna o wha herengi mo nga nu-

pepa ki a raua ko tona hoa.

HE oho mauri anake matou nga

O

pakeha me nga maori o Nepia i te

putanga mai o te Karere i te Wairoa

i te Taitei te 16 o nga ra o Hurae

he korero mai kua tahuti mai nga

o

herehere o Wharekauri i runga kai-

puke, u ana ki Whareongaonga i ko

mai o Turanga. I te putanga tua-

tahi mai o te rongo kiia ana na tetahi

kaipuke patu pakake no Wi Wi

nana ratou i uta mai: na aua here-

here ia aua korero, otira he parau—

no muri ka ata rongona te tikanga.

o o

Te taenga tonutanga mai o aua

korero ka tukuna atu te rongo i

runga i te waea ki te Kawanatanga

ki Po Neke, tae tonu atu i taua ra-

ngi ano hoki tonu mai nga ki whaka-

hoki a te Kawanatanga. Katahi ka

tukuna mai i Po Neke e rua nga

tima ki Nepia nei hei uta atu i nga

Mirihia o konei ki Turanga. No te

Ratapu te 19 o nga ra o Hurae ka

tae mai tetahi o aua tima ko te " Ro-

herio " te ingoa, he tima nui; katahi

ka utaina nga Mirihia pakeha e 29

ka rere atu ki Turanga. No te

Manei te 20 o nga ra ka tae mai te

rua o nga tima ko te " Waipara " te

ingoa, he tima iti marire. Ka eke

ki runga ki tenei tima nga Mirihia

maori o Karaitiana raua ko Karauna

Pupu hui katoa e 42, te kau hoki

nga Mirihia pakeha i haere tahi i a

ratou. Ko te Whitimoa ratou ko

ona hoia pakeha i tae atu ki Turanga

i te ata o te Manei te 20 o nga ra o

Hurae, rokohanga atu kua anga atu

nga herehere ki uta, ko Kapene Piki

ratou ko ona hoia e whai ana i muri.

Katahi ka tukuna atu e te Whitimoa

te tima nei a te Waipara ki Opotiki

ki te uta mai i a Meiha Pereiha ra-

tou ko ona hoia pakeha e 60. Ko

Kapene Rihatana (Richardson) o te

Wairoa i haere atu ki te Reinga

ratou ko nga Mirihia o reira ki te

kokoti i taua ope Hau Hau ki te

mea ka anga ratou ki te Urewera—

ko Paora te Apatu me tona iwi nga

hoa. Heoi, i te Taitei te 23 o nga

ra ka tae mai te korero i Po Neke i

runga i te waea, ka ki mai ehara i

te kaipuke no Wi Wi nana i kawe

mai nga herehere, engari he kaipuke

no Po Neke nei ano ko te "Raiwha-

ramana " (Rifleman) te ingoa; i rere

atu taua kaipuke ki Wharekauri ki

te uta kai atu ki reira me etahi hanga

atu—a, no te taenga mai o te Roari

Ahere tima no Po Neke ka whaka-

ponohia taua korero e nga pakeha i

runga. Ko te korero tenei o te

Meeti (mate) o te Raiwharamana,

ara: —I rere atu ta ratou kaipuke

(he Kune rahi nei) i Po Neke tae

atu ana ki Wharekauri i te 2 o nga

ra o Hurae. I te 3 o nga ra e naahi

ana nga herehere ki te hoehoe i nga

kai me nga hanga ki uta. Te 4 o

nga ra he ra ua: ko te Tariana o

nga hoia tiaki i nga herehere i eke

O

mai ki te kaipuke i taua rangi he ki

mai ekore e whakamahia nga tangata

o

i taua rangi ki te hoehoe i nga kai

he nui no te ua. No te hokinga ki

uta ka titiro atu nga pakeha o te

kaipuke ka hopungia ia e nga Hau

Hau ka hereherea. Katahi ka hoe

mai aua Hau Hau ki te kaipuke