WAKA MAORI

O AHURIRI.

"KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 12. ] NEPIA, TAITEI, HANUERE 27, 1870. [VOL. VI.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA

TUHI MAI.

TENEI nga moni 12s. a Ihakara o Patea mo

tana nupepa; te 12s. hoki a Karaitiana o

taua kainga ano. Na Paramena Oneone te

10s, na Tare Neana pakeha 20s.

Ko te Makarini tena, to tatou hoa

tawhito i Heretaunga nei, kua tae

mai ki Tauranga ki te titiro i nga

mahi o tera kainga, ki te whaka-

takoto tikanga hoki e tika ai nga

Kai-whakahaere tikanga o reira.

E whakapai ana matou ki nga iwi e

awhina ana i a ia i runga i ana mahi

whakamarire i te motu nei—kei a

ratou te ura o te ora, te ara o te

rangatiratanga. Kaua e ki ko te

pakeha anake mana e mahi nga mahi

o te pai, engari me hui tahi nga

uaua o te pakeha raua ko te maori

ki te whakaputa i nga tikanga e tika

ai te katoa. Ko te Makarini inaia-

nei te tangata kua wkakaritea e te

nuinga o te pakeha o te motu nei

hei tangata whakahaere i nga tikanga

O O

o te whawhai me nga tikanga o te

pai, hei takawaenga hoki mo nga

iwi e rua—ara, te pakeha me te

maori. He tika hoki ta ratou whi-

riwhiringa ki ta matou titiro, no te

mea he tangata mohio ia (a te Ma-

karini) ki te reo me nga ritenga me

nga whakaaro o tetahi taha o tetahi

taha—o te pakeha, o te maori hoki.

Mo te pa atu nga iwi ki a ia ki te

korero, e mohio ana ia ki nga rerenga

whakaaro me nga hiahia me nga

kokorutanga o te ngakau me te ahua

tonu o tetahi o tetahi. Na, ko te

painga tena. Ko te tangata tauhou,

te tangata kaore ano kia maoritia,

ekore e tika ki taua mahi ki ta ma-

tou whakaaro. No te mea hoki e

/ haere taha ana tona matauranga,

ki te taha pakeha anake—ma ona

Kai-whakamaori ka rongo ia ki nga

korero a nga iwi maori. Na, he mea

ano ka marama te whakamaoritanga

a te Kai-whakamaori he mea ano

kaore—kia tino mohio rawa te ta-

ngata ki nga reo taua rua (te Inga-

rihi me te Maori) katahi ka marama

tana mahi, kaore ranei. No konei i

ki ai matou ka tika te Makarini hei

tangata whakahaere i nga tikanga,

no te mea e korero ana koutou ki a ia

he kanohi he kanohi, e whakarongo

pu ana ana taringa ake ano ki te

korero. Tetahi kua matau noa atu

koutou nga maori ki a ia; he hoa

tawhito ia no koutou, kua kite koutou

i ona pai i ona kino—kua mohio hoki

koutou he tangata manaaki ia i nga

maori. Ko tenei ka ki ano matou

kia kaha koutou ki te awhina i a ia

i runga i ana mahi, no te mea ko ia

te tangata e mohio ana ki te whaka-

haere i nga tikanga e kotahi ai tatou,

e tau ai hoki he mariretanga ki to

tatou motu.

TE WHAWHAI.

Ko ta tatou i rongo ai ki Nepia nei i te

putanga o tera nupepa ko Topia raua ko te

Kepa me to raua ope e 500 e whai ana ki a

te Kooti i te taha ki runga o Whanganui.

Te rongo kua puta mai i muri nei e ki ana

no to raua taenga atu ki Taumaranui, te

kainga i noho ai a te Kooti, kua kore ia—

kua riro he wahi ke. I roa te ope o Topia

ma i te waipuke, i kure ai e hohoro te tae

ki Taumaranui. Ue nui nga maara kai a

a te Hau Hau i kitea e te taua ki reira, • e ki

ana ka taea pea te 50 eka—me te mea e whaka-

arongia ana e te Hau Hau hei kainga tumau ia

mo ratou. Ia Topia ano i Taumaranui katae

atu ki a ia te karere o te Kingi (ko Opero

kowai ranei tona ingoa), Le ki atu kia kati

te whai i a te Kooti no te mea kua whaka-

rongo ia ki a te Kingi ana korero, a kua

noho i raro i te atawhai me te mana o te

Kingi. Tena hoki te ope o Waikato i whaka-

tika mai i tona kainga he haeremai he tiriwa i

waenganui o te Kooti me Topia ma, nga

kai whai—he whakaora hoki i a te Kooti.

Ko tetahi ope i haere ki te tiki i a te Kooti

kia haere ki a te Kingi. Ki atu ana a te

Kooti ekore ia e pai, ka kore e haere tahi i

a ia ona kino ki te Kuiti me kawe e ia ki

tetahi wahi. Heoi, whakatika ana haere

atu ana ki Patetere ki te kainga o Hakaraia