O AHURIRI.

" KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 16. ] NEPIA, PARAIREI, OKETOPA 28, 1870. [VoL. VI.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA

TUHI MAl.

TENEI nga reta a Hoani Huarere raua ko

Whanako no Pukehou mo a raua tamariki

kua mate—ko Paiara raua ko Te Watene te

Haehae. Ko nga tangi apakura enei, ara: —

Kua pakihi noa te tai ki tawhiti, ko nga tai timu,

ko nga tai rere,

Ko nga tai tamatea, i taitoko kai te moana.

E ko au ki uta nei whakapokoko ai,

Awhi ai ki te putake Whana Takara kai ahua i i. "

Ko tetahi tenei: —

Ko te re whakamoe tenei a te Wharemako—

Ko nui tau hongihongi raua ko maioha,

Ko kui te wawau, ka wawau tonu nga tangata—

Ko te homai nga whetu, ka takoto tautoru kei ta

akau.

Tirohia Matariki ka whetu rangitia i i. "

HE nui te korero a nga maori e

puta tonu ana i te takiwa kua taha

atu nei mo a ratou whenua e riro

ana i te moketi, i te tinihanga noa-

tanga atu hoki a te pakeha ki ta ra-

tou i ki ai. Na, e mea ana matou

he tika tetahi wahi o a ratou korero,

e he ana tetahi wahi. He tika te

poapoa a etahi pakeha i a ratou ki te

hanga. E rite ana taua mahi ki te

tangata e maka ana i tana aho ki

roto ki te wai hei hopu ika mana;

ka kite mai te ika i te maunu ka

ahuareka mai, no te maunga ka

mau te matau ki roto ki te whekau

katahi ka mohio, aue! he matau ia

kei roto i te kai nei!—te ai he ko-

unutanga te ai he aha. Otira na te

tangata te he ki te rere atu ki taua

maunu. Kua oti hoki e matou te

ako ki a koutou i mua i roto i te nu-

pepa nei. Kua ki atu e matou he

mea kino te tango taonga, he mea

kino te moketi, he mate kei roto.

Na, ki hai koutou i kuare—kua

whakatuheratia o koutou kanohi kia

kite koutou. Ko etahi korero a

koutou e ki ana ki hai i rite nga utu

o nga whenua, he waipiro he paraoa

te utu; tetahi ki hai koutou i ata

marama ki nga tikanga o nga mo-

keti, o nga pukapuka hoko whenua

hoki i tuhituhi nei koutou i o kou-

tou ingoa. Tenei te tikanga a te

pakeha mehemea ka hiahia ia ki te

hoko i tana wahi whenua, i tana

mea ke atu ranei—me panui. Ka

kawea ki nga nupepa panui ai kia

rongo te katoa, kia puta mai te ki a

tenei a tena a tena, katahi ka kai-

whiri ia i te mea e rahi ana ona

moni—heoi, ka rite tona whenua.

He mea ano ka panuitia kia hokona

ki te Akihana, kia rongona te ka

ranga utu a tenei a tenei, a ka tapa-

rere ki te mea i rahi tona utu. Ki

te peneitia e koutou te hoko o te

whenua katahi ka tika, ka riro mai

hoki he moni tinana. Kotahi te

pukapuka a nga tangata o Here-

taunga i tukua atu ki te Kawana-

tanga ina noa nei, he inoi kia tirohia

enei tikanga katoa nei, a kia whaka-

ritea mai tetahi ritenga e tika ai te

hoko o te whenua. Heoi, kua wha-

karongo te Kawanatanga, kua hia-

hia kia whakahaerea tikatia te hoko

o te whenua. Na reira ka whaka-

turia tetahi Ture hou i te huinga o

te Parimata i a Hepetema nei.

Koia tena ko te Ture e korero nei

a te Makarini i tona panui ki a kou-.

tou i te mutunga o te Runanga o

taua Parimata. No te 12 o nga ra

o Hepetema i whakaaetia ai taua

Ture e te Parimata, no te 20 o He-

petema i whakaturia ai ki Here-

taunga nei. Ko etahi enei o nga

ritenga o taua Ture, ara; —E ahei

ana te Kawana ki te whakatu i

tetahi tangata hei Kamihana tiaki i

nga hokonga whenua maori mo te

takiwa kotahi, rua, toru atu ranei.

Ko nga whenua e mau ana i nga

tangata maori i raro i te mana o te

Karaone (ara nga mea i Karaatitia),

i raro i te mana ranei o nga Ture o

te Runanga Nui o Niu Tirani; e

mau ana ki te tangata mana ake

ano, e mau kau ana ranei ki te

tangata ko ia hei Kai-tiaki hei Kai-

whakahaere i nga tikanga mo tetahi

tangata atu, ko aua whenua ekore e

riro i te hoko ki te poka ke te wha-

kahaeretanga o nga ritenga o te

hoko i to te whakaaro tika i to te

ngakau pono tana i kitea ai. Tetahi,

ko nga whenua e tiakina ana e wha-

kahaeretia ana e te tangata ki te

mea he takahi tana hoko i nga tika-