|
|
TE
O AHURIRI. "KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. " No. 4. NEPIA, HATAREI, HEPETEMA 18, 1869. [VOL VI. TE KOOTI. Ko nga mahi a tena tangata i huaina ko te " Kooti, " a ratou tahi ko ona hoa, ka tata te mutuara, ko ia ka tata te mate. Ehara i te atua, i te moemoea, i te aha atu ranei o nga ritenga maori, i mohiotia ai tona matenga. Engari e mohiotia ana i runga i te whakaaro; i te whakaaro marama o te tangata noaihoakua nei hoki pono ai. He tokomaha nga poropiti teka kua puta ki te ao i etahi whenua; tona mutunga iho he mate anakeka mutu tonu te poropiti e ora ko te poropiti pono. Na, ehara a te Kooti i te poropiti pono, engari he poropiti kohuru, he poro piti hia kai ki te tangata, me te kuri te ahua; otira me te poaka marire ano, te mea e kai ana i tona hoa whaka- poaka ano mehemea ka rokohanga i te huarahi e takoto mate ana. Engari te kuri he mea whawhai ki tona hoa, ka mate ka waiho kia takoto ana ka haere ia. Ehara tenei i te hanga hou ki a matou tenei hanga a te poropiti tekai te putanga tuatahi- tanga o te ingoa o te Kooti kua mohio tonu matou i reira ki te mu- tunga. I te takiwa o te Karaiti ra ano i kitea ai tena tu tangata a te poropiti teka; puta ana mai i reira karanga ana; " ko te karaiti au" wairangi kau etahi tangata ki te whakarongo, muri iho ka mate. He nui noa atu nga kupu ako i roto i te karaipiture ki a tatou nga tangata o te ao nei kia tupato tatou ki nga mahi a nga poropiti teka, a kaore nei ano kia parau noa tetahi wahi. Ina hoki kei a Maka; " E whaka- tika hoki nga Karaiti teka, me nga poropiti teka, a ka hoatu e ratou nga tohu me nga mea whakamiharo, kia whakahengia te hunga whiriwhiri ki te ahei kia pera. Kia tupato koutou; na, kua korero ke a hau ki a koutou i nga mea katoa. " Tetahi hoki kei a Matiu; " He tokomaha nga poropiti teka e whakatika, a ka whakahe ratou i te tokomaha. No te mea kua hua te kino, kua matoke haere te aroha o te tokomaha. Otira ko te tangata e u tonu ana taea noa- tia te mutunga, ko ia e- whakaora- ngia. " Tetahi tenei kei a Pita; " Na, i reira ano nga poropiti teka i roto i te iwi (ara, nga iwi o mua o Iharaira), me tenei hoki meake whai kai whakaako teka i roto i a koutou, ma ratou e mau mai nga whakapono whakamate, a ka whakakahore i te Ariki i ora ai ratou, ka whakapangia ratou e te mate hohoro. A, he toko- maha e aru ke atu ki o ratou tika- nga whakamate; a ma ratou hoki te ara o te pono e korerotia kinotia. " He nui ke atu nga kupu whakatu- pato mo tatou i roto i te Karaipiture, otira kati nga mea e whakahuatia. Kua kitea e matou te pono o aua kupu i nga takiwa o muri mai o te Karaiti. Kua tokomaha nga poro- piti teka kua whakatika i nga wahi katoa o te ao, otira kaore ano kia kotahi i ora tonute mutunga iho o te katoa he mate, ratou tahi ko a ratou tikanga. Kua kitea e tatou katoa te mahi a te hunga e haere tahi nei i a te Kooti. He oma tonu ta ratou mahi, e rite ana ki te karoro o te moana e noho ana i runga i te toka ki te tiaki i te ika kotahi e haere kuare noa ana hei kai mana, ka oho i te ngaru o te tai ka rere ki tetahi toka noho ai koi tino ngaro rawa ia i te tai nuikoia te- nei ko te ahua tenei o te Kooti, he wehi ki te taha Kawanatanga, nga pakeha me nga maori. I te noho- anga i roto i te Uriwera ki hai i roa ka oma. Ka tae ki Waikato ki hai i pai mai tera iwi ki a ia (kua kitea hoki tona ahua he parau he kohuru), katahi ka hoki kau mai ki Taupo nei me te weka e whaia ana e te kuri tana omaoma ki nga wahi ngaro ku- hukuhu ai. Te taenga mai ki Taupo kua tahuri tonu ki te tahutahu i nga whare i tu pito ki raru o te roto, He |