WAKA MAORI

O AHURIRI.

" KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 6. ] NEPIA, TAITEI, OKETOPA 21, 1869. [VOL. VI.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA

TUHI MAI.

KUA tino kore rawa etahi tangata e whaka-

rite i a ratou nupepa, no mua no nga tau

tuatahi te whakaritenga. He tokomaha nga

tangata e penei ana. Kai te kore matou e pai

kia whakahua i nga ingoa, engari ma ia

tangata mu ia tangata e mohio ki a ia kaore

ano kia utua tana nupepa, a ka hohoro pea

te homai i nga moni. Kowai hoki e pai ana

ki te mahi kau atu i te hanga ma te tangata

Ko etahi o nga nupepa o Hepetema i puritia

e matou, he kore utu hoki na nga tangata

mana. Tena hoki e peratia apopo ake nei nga

nupepa a etaki atu tangata ki te kore e hohoro

te whakarite. E mahia ana tenei hanga hei

rawa ma. nga maori, a e pai ana hoki Kia rite

ratou ki te pakeha—ara. kia utua nga kai

mahi. Te kau herengi te utu mo te tau

kotahi. Ekore ano e tika kia homai nga

herengi i roto i te pukapuka i te taumaha.

Engari e pai ana kia hui nga moni a nua

tangata tokorua ka tukua mai te noti kotahi

i roto i ta raua reta mo a raua nupepa. Me

tuhi mai "Ki a te Kui tuhi o te Waka Maori,

kei Nepia. "

Tenei te reta a to Matenga Tukareaho o

Nuhaka, he tono nupepa, mana kia rongo ia i

nga korero o nga whenua —ratou ko tona iwi.

K pai ana, ka tukuna atu he nupepa i tenei

meera. Ko nga herengi kotahi te kau (10s. )

a taua tangata kua tae mai.

KORE rawa ana he korero ma matou

i tenei takiwa. Kaore he korero

hou mai o Akarana o Po Neke ranei.

Ko Heretaunga kai te noho pai

marire; ko te nuinga o nga tangata

kei Taupo e riri ana kia te Kooti,

ko nga mea i mahue kai te mahi i

ana mahi maori. He tau hua tenei

te kai ki ta matou titiro, he makuku

hoki no te whenua i te pata o te ua.

He tau hua te taewa, hua te witi,

hua te kaanga, hua te aporo me te

pititi me nga kai reka katoa—hua

ana te kai ma nga hoiho me nga kau

me nga hipi, hua ana te kai ma te

tangata hoki. Ahea ra mutu ai nga

kino o te whenua kia hoki mai ai

nga tangata ki ona kainga noho ai—

ko te hanga whakatakariri marire

tenei he riri, he whakararuraru i te

tangata me ana mahi. Otira e puta

ana te pai i roto i te kino. He pai

te tikanga e ngaro nei a Ngatika-

hungunu, he patu hoki i te kino kia

ora ai kia rangatira ai to tatou

kainga—kia tika te noho o te tangata

i te whenua. Ehara hoki i te ora

mo tatou anake, engari ma nga tama-

riki hoki. Ka ngaro tatou, ka tupu

ake te whakatupuranga i o tatou

tamariki nei, tera e hoki mai o ratou

whakaaro ki a tatou ka mea, —" Na

te kaha, na te manawanui, o a tatou

tupuna i noho ora ai tatou inaianei. "

Koia ano tena e Ngatikahungunu,

pehia te kino, tahia te whare. E

rongo ana matou kua ki a te Ka-

wanatanga kia homai he mahi keri

rori ma nga tamariki e hiahia ana ki

te mahi me ka mutu te riri.

TAUPO.

TE korero mai no Taupo i muri nei ko

te Kooti i tu i te riringa i te 3 o nga

ra o Oketopa i Tongariro—i oma ra te

Hau Hau. E kuhu ana i toua ringa

ki te pakete o tona wekoti ki te tango

mai he tingara mo tana pu, ka tupono

tonu te mata ki taua ringa maru rawa

ana tu tonu atu te mata ki te kaokao.

Ko tetahi o nga matikara i motu rawa

atu, ko tetahi i maru rawa me te koro-

matua. Na te Heu Heu nga korero

nei, e ki ana a ia totahi ka mau a te

Kooti—he iwi kore hoki ki te haere i

ona tunga. (I hea ra ona atua ki te

hiki i a ia). Ko te Heu Heu kua rere

mai ki roto ki te taha Kawanatanga ra-

tou ko tona iwi. E ki aua a ia to mea

i uru ai ia ki roto ki te Hau Hau he

mataku nona ki a te Kooti koi patua ia;

ko Ngatituwharetoa i rupeke ki nga

kainga o te Urewera, ka mahue ko ia

anake i tona kainga—mehemea i kore

ia e tahuri ki te Hau Hau kua patua ia

e te Kooti. Ekore matou e tino ki he

parau nga korero nei a te Heu Heu.

Otira kowai e kaha ana ki te pupuri

rawa i ona whakaaro ? Mehemea kua

kitea te tohu o te pono o te Heu Heu i

mua penei e pai ana. Ko etahi o nga

rangatira o Taupo ki hai i pena me te

Heu Heu. Inahoki i te haerenga o te

Kooti ki Waikato ka herea e ia nga ta-

ngata o Ngatituwharetoa i Tokaanu ka