WAKA MAORI

O AHURIRI.

"KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 7. ] NEPIA, TAITEI, NOEMA 18, 1869. [VoL. VL

Ko te Makarini kua tae ki Waikato,

kua korero ratou ko nga rangatira o

Waikato o Ngatimaniapoto—a Rewi,

a Tamati Ngapora, a wai atu hoki.

Kaore ano kia ata rongona katoatia

e matou nga korero o taua hui, engari

e ki ana i pai nga korero. I te 3 o

nga ra o Nowema nei ka tae a te

Makarini ratou ko ona hoa pakeha

ki Ngaruawahia; i te 4 (te Taitei)

ka haere tonu i roto i te Waipa, na

runga i te tima i huaina ko te Rangi-

riri, tae tonu atu ki Arikihanara,

(Alexandra. ) No te Hatarei, te 6 o

nga ra, ka tae ki Otorohanga. No

te 9 o nga ra ka haere atu ki Pahiko,

he mea whakarite hoki ko te kainga

tena hei korerotanga mo ratou. Ko

te ahua o nga rangatira o Waikato

raua ko Ngatimaniapoto ki a te

Makarini i ahua pai rawa, i koa ratou

i te kitenga i to ratou hoa aroha o

raua. E ki ana na te Makarini i

timata te korero, engari ko ana kupu

kaore ano kia tae mai ki a matou.

Ki te tae mai a muri ake nei ka taia

atu e matou. Ka mea mai a Rewi e

nui ana tona hiahia kia mutu te wha-

whai. Mea atu ana te Makarini e

tika ana, engari ma Rewi ma Manu-

hiri me te taha Kingi katoa e whaka-

takoto te tauira—ko te tauira tenei

ma ratou e pehi te whawhai i nga

wahi katoa o te whenua e puta ana

to ratou mana, e tae ana to ratou aro.

Tetahi ko nga mahi kohuru katoa me

pehi kia kore rawa. Whakaaetia

ana e Rewi raua ko Tamati Ngapora

nga korero a te Makarini.

Tetahi hoki, ko nga iwi kohuru

katoa me nga iwi e whawhai ana ki

te Kawanatanga ekore rawa e

manaakitia ekore e awhinatia e

ratou; ka tukuna hoki e ratou etahi

karere ki te tono i nga taua kia hold

mai, ka kore e rongo ka hui te mana

o Waikato raua ko Ngatimaniapoto

ki te mana o te Kawanatanga hei te

whiu i nga hunga tutu. Ka ki a

Rewi ka whitingia te whenua e te

ra i runga i ta ratou korero, ka

uaina e te ua, a ka tino kaha amuri

ake nei te mahana me te marama-

tanga o te ra. Heoi nga korero i

rongo ai matou. Kaore matou e

tino mohio ana kai te ata rite ranei

enei kupu ki ta ratou i korero ai,

kai te rere ke ranei, Otira kai te

mea matou he pono ano. Inahoki

he tika te taenga atu o te Makarini

ki reira, he tika ano hoki te ahua

pai mai o nga tangata ki a ia.

Meake ka ata rongona katoatia e

tatou nga korero. Ko te ki a Rewi

kia mutu te whawhai, ko ta te Ka-

wanatanga tena e pai ai; otira ekore

e tika kia waiho nga tangata kohuru

kino me te Kooti nei kia haere noa

i te whenua whakaoho kau ai i nga iwi,

patu kau ai hoki i nga wahine me nga

tamariki—ko ena tu mahi me mutu,

mutu rawa. He tika te whakaaro

o Waikato raua ko Ngatimaniapoto

kia whakahoa ki te Kawanatanga.

Ka pena ta raua tikanga katahi ka

rangatira ena iwi ka whairawa. Ina-

hoki e nui haere ana te pakeha i

nga rangi katoa; kaore rapea he

rangi i kore ai e u mai ki uta nei

tetahi kaipuke uta pakeha mai.

Titiro ki te huhua o nga taone, titiro

ki etahi atu wahi o te whenua, kaore

he wahi i kore ai te pakeha. Ahakoa

matemate etahi o te pakeha e ranea

tonu mai ana—ko nga iwi maori

kaore he tangata hei whakaranea i

ona hapu. Engari me whakahoa ki

te Kawanatanga hei hoa kaha hei

hoa atawhai mo koutou. Tetahi, e

haere mai ana te pakeha e mau mai

ana hoki i ana moni, ana rawa, ana

tohungatanga, ana mahi katoa atu,

hei whakarangatira i to tatou motu.

Ekore e tau te pakeha ki raro, he

mahi tonu tana i nga rangi katoa me

O O

te nui haere ona rawa me tona mana.

Me rite tahi nga maori te mahi ka

haere tahi hoki raua ko te pakeha,

ekore e mahue tetahi ki muri ko

tetahi e kake ki mua. Ko ta te Ka-