WAKA MAORI

O AHURIRI.

"KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No. 3. ] NEPIA, TAITEI, MAEHE 16, 1871. [VoL. VII.

HE KUPU ATU ENEI KI NGA HOA

TUHI MAI.

I KOBE ai e puta he nupepa i tenei takiwa

kua taha atu nei he ngaro DO te Kai Tuhi ki

uta, ki Tamaki He nui nga korero e takoto

ana i tenei takiwa ekore e taea te ta i te kapi

o tenei nupepa, i te nui ano hoki o te raru-

raru tetahi. E hoki ana ano te Kai Tuhi ki

uta; otira ekore e roa ka hoki mai—hei reira

ka mahi atu ano tetahi nupepa, ka panuitia

atu nga korero o te riri ki o Wi Wi, me etahi

stu korero.

Tenei te reta a Maihi Kaimoana o te Wai-

roa. Taihoa e utu atu—he raruraru inaia-

nei.

HE hiahia manaaki tangata na te

Kawanatanga i Whakaturia ai te

" Ture mo nga Kura Maori o te tau

1867; " he mea kia nui kaere te

matauranga me te rangatiratanga o

nga iwi maori o te motu nei. Otira

ka kore e manaakitia e koutou nga

maori, he maumau mahi noa ia na te

Kawanatanga—ekore hoki e kitea te

hua pai o roto. Ahakoa ki koutou

ma te taonga huhua ka rangatira te

tangata — kaore. Heoi rawa te

taonga nui i roto i nga iwi katoa o te

ao, he matauranga—ko te taonga

tena mana e whakaatu i te ara ki te

oranga, ki te rangatiratanga. Koia

i whakaturia ai he Ture Kura Maori

hei whakaako i nga tamariki Maori,

me nga tamariki hawhe kaihe, ki te

reo pakeha, ki nga mahi katoa atu

hoki o te Kura. Ko tetahi ture

whakaputa i te matauranga me te

oranga o te tangata ko te ture

whakatapoko i te tangata maori ki

roto ki te Runanga o te Kawanata-

nga o te Koroni. Ki ta matou titiro

ka nui rawa te pai mo nga uri o

Maui kei roto i enei ture e rua—mo

tenei whakatupuranga e haere ake

nei ano ia te tino tikanga. Inahoki

ma nga Kura e whakaako nga tama-

riki kia tau ai ki roto ki te Runanga

o te Kawanatanga a muri ake nei,

kia mohio tona taringa ki te whaka-

rongo ki te reo pakeha, kia marama

tona whakaaro ki te kimi ritenga mo

te katoa. Engari me awhina, te Ka-

wanatanga e koutou ki runga ki

tenei mahi kia kite ai tona hua. Ko

te awhina tenei, ko te kohikohi moni

hei apiti ki a te Kawanatanga hei

whakahaere i te mahi; tetahi he

tuku i nga tamariki ki nga Kura me

ka tu—kaua e waiho kia omaoma

haere noa ana i te whenua mahi ai i

nga mahi tikanga kore a te tamariki.

Ekore e ngaro te hemokai a te ta-

ngata ki te waiho noa te kai i tona

aroaro takoto ai; engari me whatoro-

tona ringa, ka kai ka ora. Koia

hoki tenei kia kaha koutou nga

rangatira (me nga tangata noa atu

hoki) ki te whakarite i nga tikanga

e tu ai nga Kura ki te motu nei, ki

te tono hoki i a koutou tamariki kia

haere ki te Kura—mo te tae ki te

wa e mate ai koutou ka ora ake ano

koutou ki te ao i roto i a koutou

tamariki. Me whakaaro a Karai-

tiana Takamoana ki tenei hei mahi

mana ki tenei kainga ki Heretaunga.

Kua waiho hoki e te iwi ko ia hei

kai whakatika i a ratou, hei arahi i

a ratou ki runga ki nga huarahi e

tika ai ratou. Ki te taea i runga i

tana mahi nga painga o tenei Ture

whakatu Kura ekore e ngaro tona

rongo i tenei whakatupuranga tama-

riki e haere ake nei—he rongo aroha

tona ronga ki a ratou me ka tae

ratou ki runga ki te matauranga.

He takiwa pakeha enei takiwa a

muri ake nei, he mea tika hoki kia

akona nga tamariki ki nga tikanga

pakeha kia haere tahi ai ratou ko te

pakeha me ka ngaro atu nga matua.

E mea ana matou kia whakaaturia i

roto i tenei nupepa etahi o nga ti-

kanga o taua ture me nga ritenga

hei whakahaere i te mahi.

Ko nga whakaritenga tuatahi o

taua ture he moni; he moni hei

whakahaere i nga tikanga. Ko te

papa tonu ia hei tunga mo te whare,

na te moni hoki i pahure ai nga mahi

katoa. E mea ana taua ture me

hoatu ki a te Kuini e te Kawana-

tanga o Niu Tirani kia wha mano

pauna moni ia tau ia tau taea noa te

mutunga o nga tau e whitu e tima-

tatia ana i te tuatahi o nga ra o