O AHURIRI.

" KO TE TIKA, KO TE PONO, KO TE AROHA. "

No, 5. ] NEPIA, TUREI, MEI 23, 1871. [VoL. VII.

KUA taia i tenei nupepa te Panui a

Te Tuhi Takuru raua ko Matuahu

mo te hui o Ngatituwharetoa i Ta-

puaeharuru. Ko taua iwi inaianei

kua kotahi ki te Kawanatanga—kai

te mahi tahi i nga mahi hei whaka-

rangatira i te tangata me te whenua.

E hiahia ana ratou kia hangaia e te

pakeha he kaipuke hei rere i te

moana i Taupo, kia mahia hoki nga

rori kia puta ai nga kaata me nga

terei uta hanga, me nga mahi wha-

kapai whenua katoa kia whakapu-

taina e te pakeha ki to ratou kainga.

Ko te tino tikanga koia ano tena kei

a ratou. E pai ana kia pera etahi

iwi katoa o uta me ratou, kia tupu

ai hoki te pai me te ora i to tatou

motu. Ki te mea e hiahia ana tatou

kia kake to tatou rangatiratanga me

mahi tahi tatou, me rite tahi te kaha

o te hoe kia paneke ai te waka.

Me whakatuwhera nga rori, me

muta nga aukati. Hei aha rawa

ra tena mahi kuare te au kati?

Ko tona rite he tutaki rawa i

te whare koi puta he maramatanga

ki roto—he mea kia ngoki haere

tonu te tangata i roto i te pouri.

Ko te rangatiratanga o etahi motu

e pahika atu ana i to tatou, ko tatou

kei muri e ngoki haere atu ana. He

aha ra te tikanga i penei ai ? He

iti iho no to tatou matauranga i to

etahi iwi, he kore kaha ranei no ta-

tou ?—kao. He kino ranei no to

tatou whenua?—kao. Kaore ra—

e nui ana te matauranga me te kaha

i a tatou, e nui ana hoki te pai o te

whenua. Engari na te kore kaore

he kotahitanga o te whakaaro. E

kukume ke ana tetahi e kukume ke

ana tetahi—te paneke hoki- E ko-

tahi ana te motu e noho tahi nei ta-

tou, a kia kotahi to tatou whakaaro

ki runga ki nga mea e tika ai tatou.

Ko te riri, ko te tupato noa, ko te

mauahara, ko te aukati, me mutu.

Ko nga kino i roto i a tatou me ata

whakahaere te mahi kia kore ai; ko

te hara o tetahi ma tetahi e muru,

kati te pupuri i te aroha; ko nga

rori, me nga rerewei, me nga meera,

me nga waea, me tuku kia mahia kia

taea ai e tatou te turanga e tika ni e

rangatira ai tatou. Ekore e tika te

ki ma matou rawa ano e whakaatu

te pai o enei mea katoa ki a koutou

—hua atu ma koutou ano e

kite. Ehara hoki koutou i te iwi

kuare ki te titiro i te mea pai, i

te mea kino. Ma koutou ake ano e

mohio ki enei mea katoa he mea

whakanui i a tatou, he mea whaka-

rangatira i to tatou motu.

E ki ana etahi tangata he mea

tango whenua te rori. He kuare-

tanga no nga tangata nana taua ki—

he ki no mua, no te wa o te kuare-

tanga. Kei nga iwi mohoao anake

taua tu korero i tenei takiwa. Kua

maha noa atu nga rori i tenei motu

kua oti, a ko tehea koia te rori i

waiho hei ara tango whenua ? Te

mea rapea e riro ai te whenua he

tutu, he whawhai, he patu, he ko-

huru tangata. Tena he mahi rori,

he whakapai whenua, me etahi atu

mahi tohunga a te pakeha, heoi ano

ona hua o roto he pai, he whairawa-

tanga. Kaore he hiahia o te Kawa-

natanga kia riro kuare nga whenua

a nga maori, kia takahia ranei te

mana o te tangata me te mana o te

whenua. Na reira hoki i karangatia

ai etahi rangatira maori kia uru ki

roto ki te Parimata kia mahi tahi

ratou ko te pakeha ki te kimi i nga

tikanga e tika ai nga iwi maori o te

motu nei. Na reira hoki i whaka-

turia ai te Ture hou, i te Parimata

kua taha nei, hei titiro ki te hoko a

te pakeha i nga whenua maori kei

riro kuare. Ko te Kawanatanga te

matua o te tangata. Ko tenei kei te

tangata tonu te whakaaro ki te hoko

i taua whenua ki te reti ranei ki te

pupuri ranei—engari ma te Ture e

whakahaere kia tika ai. Ko nga iwi

maori katoa e noho ana i te taha mo-

ana i roto i nga pakeha kua kite ka-

toa i te pai o nga mahi rori me etahi

atu mahi a te pakeha. Kua tau te

maramatanga me te matauranga ki