NAMA 26. HATAREI, AKUHATA I1. 1894. PUKAPUKA 2.

Tukua mai te whangai i mua ka rere atu te

Manu. £ hara i te tika ma te hunga kua utu, i

tana Pepa e utu te Pohitanga ki te hunga kaore

ano i atu.

Kote uta mote pepa nei ite tau, kotuhi

pauna, kite tuku mai te tangata i tanu paunu,

ite Pohi, me Rehita rawa, ka tuku mai; kote

tuhi me penei

Kia Ihaia Hutana, Etita o Huia,

Hehitingi Nepia.

PANUITANGA

Kapu whakamarama ki nga hoa ki te tuku

moni mai koutou, mote Pepa nei, me tuku mai

nga moni ota o nga Poutapeta, kaua i nga

Pane Kuini, he mea ua ua te homai moni mo

nga Pane kuini i konei.

Tenei kei te Tari o Huia nga Pukapuka wha-

ka Kawenata o te Paremata Maori, o te Kotii hi-

tanga i tu nei ki te Waipatu, ite tau 1802, me

te tau 1893, kua whakakotahitia te Pukapuka,

kite hiahia te tangata me tono mai ki te Etita

o Huia, Hehitingi Nepia, me tuku mai hoki te

rua herengi, ka tukua utu te Pukapuka i te

Meera.

HUIA TANGATA KOTAHI

HATAREI, AKUHATA 11, 1894.

KOTAHI PUTANGA ITE WIKI

"HUIA E"

HUIA TANGATA KOTAHI,

TOROA WHAKAPAI TANGATA.

T roanga o taku whakama-

rama, mo te ahua o te tu o nga

Paremata o te whakakotahi tanga

o nga iwi maori o Aotearoa me te

Waipounamu, i puta i te Nama,

24 o to tatou manu.

He mea nui tenei hei whakaro

ma te iwi maori, i runga i Aotea-

roa me te Waipounamu, ara, te

tu o nga Paremata e rua me ona

tikanga mahi i roto o aua Pare-

mata, aha koa tenei ano tatou te

hakiri nei, ki nga reo o nga hoa

Pakeha, E penei ana. Ehara noa

iho nga mahi e mahiti nei e te

maori, ko te tikauka he mahi

maori, a tena e mehemea noa atu,

Otira ko taku e titiro nei o wha-

karo nei, ko te huarahi e ta tu,

atu ai ki te tikanga mehemea noa

iho, a ku te tikanga, ranei e eke

atu ai, ki runga i tetahi tikanga

nui whakauaua e pu ai ki te iwi

katoa e mahia ai i runga i tekaha

tinana, e kore ai pea e ta tu, ki

runga i nga whakaro, whakapara-

hako mai, o nga

Ina hoki, utonga noa iho te

whakaaro o te iwi maori i te uka-

ninga a nga tikanga mahi o te

Paremata nui o te Koroni, rite

rawa ki te Okiha e ukania una e

te Ioka, a Pahore iho kiripaka

iho ko tana wahi ano. Na runga

i tenei ahua ka wareware haere i

te ngakau to mohio, tera ano e

puta mai-he painga he oranga ki

te iwi maori, a ka wareware hoki

i te ngakau te mohio ki te wha-

karite i una. aheitanga katoa e

oti ai i taua Paremata,, hei whaka-

rite ma Le iwi, aru i nga ture e

hanga mai ana.

Na reira kahuri katoa nei te

aroaro, ka matakitaki atu ki te

kawenata a nga matua, ara te

Tiriti o Waitangi, koia tenei kote

toru o nga tau e whakahaerea ana

te Haina o te Kotahitanga, me te

tu o te Paremata, tua toru, o te

Tiriti o Waitangi.

A, ko te wha tenei o nga tau e

tu ana te Paremata o te Kauhanga-

nui, kua tino kitea tenei, kua

tuturu te mohio ki nga iwi o nga

moutere o te moana.

Ko nga tikanga mahi o tetahi

o aua Paremata, he tono kia wha-

kaetia te mana motuhake i raro

ano i nga tikanga o te ture, kia

ahei ai te whaihanga tikanga i

raro i nga ritenga e watea ai, e

ai hoki e taea te kii, he tikanga

whakaarokore ki nga painga, me

nga Koroni.

Ko nga tikanga mahi o tetahi o

aua Paremata, (ko tenei) Kua

oti noa atu te whakae i tau 1840.

me te tau 1852, kua whaihanga

tonu i te ture, me te whakaro kia

whakawatea te iwi ki waho o te

Paremata nui o te Koroni, me ona

mana e meatia nui hei karapiti

atu i te iwi maori ki roto i aua

tikanga me ona mana katoa.

Otira ahakoa penei noa te ahua

o nga tikanga mahi o aua Pare-

mata e rua. E kore rawa e kitea

he tikanga whakatete, tau patu -

patu ranei, e taea ai te mohio kei

te wehe rawa atu tetahi i tetahi.

Engari e kore pea e roa ake nei

kua whaka kotahitia he Paremata

mo te iwi, Maori i raro ano inga

ritenga o te Tiriti o Waitangi.

a kua nuku ake hoki te whakaro

tautoko whakakaha o nga iwi, i o

ratou tikanga i naiauei i te mea

kua tapatu tonu te haere mai o te

ture, kua kore he wa marama, kua

Ponana te whakaro, kua karo

whakawiri noa te iwi. No reira

ahau e nga hoa i mea ake ai i

konei. E kore tenei tikanga e ta

tu, ki te ahua memeha noaiho, K

ngari tena e ungutu, te tikanga

ki te tikanga, a karangona tona

harurutanga me te Pawa e kori

ana ki runga. No te mea hoki i mua

e watea ana e tahi o nga kokor -

tanga, hei whakarurutanga mo nga

whakaro i te kaha o te tupuhi. I

tenei wa kua kore he whakaruru-

tanga, kua kopeopeo noa iho te

te rere o te whakaro, kia whaka-

ruru ranei ki whea. Heoi kei to

tahora tenei tatou e te iwi e rutu

a ana e te Tai, kore he maunga o

te Haika, ara te whakaro, heoi kei

te teki, haere tonu nga whakaro

i runga i te Onepu, a, toona