| |
HUIA TANGATA KOTAHI.
NAMA 3. ' HATAREI, MAEHE 8, 1894. PUKAPUKA 2. Tukua mai te whangai i mua ka rere atu te Manu. E hara i te tika ma te hunga kua utu, i tana Pepa, e utu te Pohitanga ki te hunga kaore ano i utu. Kote utu mote pepa nei ite tau, kotahi pauna, kite tuku mai te tangata i tana pauna, ite Pohi, me Rehita rawa, ka tuku mai; kote tuhi rae penei. Kia Ihaia Hutana, Etita o Huia, Hehitingi Nepia.
PANUITANGA Kupu whakamarama ki nga hoa ki te tuku moni mai koutou, mote Pepa nei, me tuku mai i nga moni ota o nga Poutapeta, kaua i nga Pane Kuini, he mea ua ua te homai moni mo nga Fane kuini i konei.
HATAREI, MAEHE 3, 1894. KOTAHI PUTANGA ITE WIKI
ITE iwi Te iti mete rahi, Tenei ahau to koutou karere, E whakaara ana i te iwi E mea ana, Moe araara moe araara, katau te manu ki te Pae koheri kohe raa, katiritiria karearea kataka mai tu ki tona kiwa kia hiwaa, kia hiwa e te Kuia mete Koroua, te taitama mete taitamahine, te Kopa meto Matapo, te iti mete rahi, kia Hiwa raa. He ra kotahi he whakaro kotahi he aue tanga kotahi, he mamae- tanga kotahi, Tapiki whitiki, Hei koha kinga iwi e pae nei, i runga i Aotearoa me te Waipounamu, Te taonga o koutou Tupuna ara te kotahitanga. I whakatauki ai to koutou tipuna a Tuhotoariki, (Ehara taku toa i te toa tau takitahi, he toa takitini taku toa) E whakatu ana to koutou tipuna, kei te iwi te toa me te matauranga kaore ia ia, kia pera ano hoki koutou, Otira tenei ano ahau te mohio nei ko to koutou whakamarama ano tera, Ina hoki kihai i mutu atu i ta tera, o koutou tupuna, Pera hoki ta tetahi o koutou tupuna, ara, tate Pakaru ote Rangi, (Huia mai tatau kia kotahi, Nau kote Manuka, naku kote Manuka ka taitu te hoariri, Nau kote Rourou naku kote rou- rou kaora te Manuhiri) E hono ana tenei whakatauki ki tera, ka tino marama i konei te rere o enei whakatauki, kaore he wahi wehewehe i roto, whakakake ranei. Ite tau 1862, Na koutou teitei ara kote kupu i kawea e koutou ki runga ite Motu nei, kote kupu ra tenei, kia kotahi nga iwi, Hoatu nga raruraru ki runga i te ture mate ture e titiro, kihai i Pono, Mei pono pea taua kapu i reira, penei kua kitea tenei taonga i reira, ara te tao nga o Ngapuhi kua whaka- haerea tatatia ake nei i wae- nga i nga tau maha kua hori i kiia ai taua kupu, He aha koa e te iwi, Na nga mamae tenei i hura kia tatou, i te mea ra kua rite katoa te whiwhi o te iti me te rahi i te Mamae. Heoi kua eke tenei te taonga o Ngapuhi ki runga i te kupu i kita ai ma te ture e titiro, He ture hoki te taonga nei, ara, he ture i ware waretia e te whakaro, i runga i te peipeinga anga hau i te whakaro, o tena o tena, aha koa te tini o nga tikanga i Omakia ai e tatou i roto i nga tau maha, a, kihai rawa tatou i tukua ete tika kia eke, Pahuhu iho ano kote take a Pa- huhu iho ano, ko taua wahi Aha koa e te iwi B kore pea e mau ia tatou te maha o nga tau i tohe ai tatou i era nga wa, ki te Piki i runga i era tu ahua tikanga, Otira he mea whakamiharo, mehe- mea ka mau ia tatou te maha o aua tau, a kia pera hoki te maha o nga tau e piki ana tatou i runga i tenei tikanga ara te kotahitanga i raro i te Tiriti o Waitangi, Otira i runga i te aronga ote reo o nga motu e rua, e rangona ana, i a ra ia ra, e wawara haere nei i roto inga hau, Ena e penei, Pikiake, Pahuhu iho ano kite taka mutu tonu iho, ka rite ki ta nga hoa riri e mea nei, E hara, he mahi maori kotahi ano te rangi kua mutu. He aha koa ete iwi ko te taima whakamutunga tenei e kore ai e ahei kia korerotia amuri akenei, te kaha mete rite, te whiwhi mete kore, No reira e te iwi kia kaha te hapai i te taonga o Ngapuhi, whaia i runga i te whakatauki a to kautou tupuna i tohu tohu ake ai mo tona Iramutu mo te Wha- tuiapiti, I kii ake ai, ia ia, e kohu- rutia ana, katahi tera kakaranga ake, E ta, e kite koe i to Iramutu kii atu, Tenei ahua ia matou nei, kei mauria, e ia, ara te Kohuru, Engari, kia ko tahi mo matau, he tapiki wewete i te awatea kia reka ai te taringaki te whakarongo. Kotana whakarongo e kii nei ko tona whakarongoake ite mate, kati kua mate te hunga nana tenei tika nga i whaihanga ki Waitangi ite tau 1840, mete mea nei ano kei te whakarongoake o ratou taringa, a koo ratou atarangi e whakaroaro tia ana e o tatou ngakau i tenei, wa, a, tena hoki koutou e waiho hei whakaroaronga ma o koutou uri, ina tupono ratou ki tetahi ra ma ratou, anga ra e haere mai nei ko tenei e te iwi mahia te |