| |
HUIA TANGATA KOTAHI.
NAMA 45. HATAREI, HANUERE 5, 1895. PUKAPUKA 2 Tukua mai te whangai i mua ka rere atu te Manu. E hara i te tika ma te hunga kua ata i tana Pepa e utu te Pohitanga ki te hunga kaore ano i utu. Ko te utu mo te pepa nei ite tau, kotahi pauna, ki te tuku mai te tangata i tana pauna, ite Pohi, me Rehita rawa, ka tuku mai; ko te tuhi me penei. Kia Ihaia Hutana, Etita o Huia, Hehitingi Nepia.
PANUITANGA Kupu whakamarama ki nga hoa ki te tuku moni mai koutou, mote Pepa nei, me tuku wai i nga moni ota o nga Poutapeta, kaua i nga Pane Kuini, he mea ua ua te homai moni mo nga Pane kuihi i konei. Tenei kei te Tari o Huia nga Pukapuka wha- ka Kawenata o te Paremata Maori, ote Kotahi- tanga, i tu nei ki te Waipatu, ite tau 1802, me te tau 1893, kua whakakotahitia te Pukapuka, ki te hiahia te tangata me tono mai ki te Etita o Huia, Hehitingi Nepia, me tuku mai hoki te rua herengi, ka tukua atu te Pukapuka i te Meera.
PANUITANGA;
Konga tangata kua uru ki roto Kampunu o Huia Tangata Kotahi, kua taumaha hia ma ratou, i roto i taua Kamupene, ka kiia ratou he raeroa no te komiti o taua Kamupene, kua taea tenei te mutunga o nga ra o Tihema te paunga o te ono marama i whakaritea ai hei mutunga. E tono atu ana tenei kia tae mai koutou a te Hatarei te 12 o nga a Hanuere 1895, ki Hehi- tingi, ka noko te komiti ki te tari o Huia i te tekau, 10 haora i te ata, ki te whakarite i ona tikanga katoa e whakarohia ai e te kouaiti. PENE TE UA. HORI ROPIHI.
HUIA TANGATA KOTAHI
HATAREI, HANUERE 5, 1895.
KOTAHI PUTANGA ITE WIKI, " HUIA E"
HUIA TANGATA KOTAHI, TOROA WHAKAPAI TANGATA.
HE nui ano te awangawanga mo te ahua o te Pepa kaore nei i puta i tenei wiki, ka- hori, he aha koa, e kore hoki e taea te Peehi te hiahia o nga kai mahi o te Pepa nei, i runga i te ahua me nga ahuareka me nga haringa ngakau a te tangata i roto i te ra o to tatou Ariki, hui tahi ki te tau hou, ai pau katoa nga ra ote wiki ka hori nei i tena ahua o te tangata puta atu hoki ki nga hoa, ina hoki he maha nga Pepa a nga hoa tutata tonu ki te tari, kaore i taea mai e takoto tonu nei. E matauria ana hoki kaore he wahi i toitu i te hari i te koa i te ra o to tatou Ariki me te ra timatanga o te tau hou, a he tikanga hoki tena, kia koa tatou kia hari i tawa ra, i runga i nga mahi pai i eke ai tenei tenei o ta- tou, i roto i ona mauiuitanga me te nui o te taimaha i pehia ai i roto i nga marama tekau marua, a he tokomaha o tatou whanaunga kua ngaro atu i roto i tenei tau, otira kote hunga i whaikaha koia tenei kua eke ki te maunga kua mata- kitaki hoki ki te pai me te ahua o te wa hei haerenga atu, e takoto mai ana i raua i te aroaro, mo nga marama o te tau 1895, e takoto mai nei, i runga i nga tika- nga whakararu e pehi nei i runga i te iwi.
No te 21 o Tihema nei i noho ai te hui o nga rangatira o Here- taunga ki te Waipatu rao te tae- nga mai o Heke, M. H. R., raua ko Wi Pere M. H. R., a i tae atu hoki ki taua hui a Kapene Rahera M. H. R. Ko nga kupu tuatahi he mihi kia Kapene Rahera, mo te ahua o nga hoa Rangatira kua ngaro ake nei me nga whakahaere o era wa. I tu hoki a Kapene Rahera, be maha ana kupu wha- kahoki me tana kii kaore ona whakaro kia mate te iwi maori, a kaore hoki ia e kaha ki te mea
tera e rite rawa te hiahia o te iwi e tono nei, e hara hoki i te ahua pai rawa te mea kia rua Kawana- tanga mo roto i te Koroni kotahi ko tona whakaro hei runga ano i etahi tikanga e pai ai e ora ai te iwi. I muri ka tu ake ko Heke, ko tana tino Putake i whakaatu ai he i whakarunga raa te iwi i roto i tenei tau, kia whakamutua te kooti whenna te Hoko te Riihi no te mea keia tatou tonu tenei mate, mehemea ka whakamutu i enei Putake tena e puta mai he pai ki te iwi. Kua oti te ture i tenei Kawanatanga hei Whakamate i te iwi, heoi ano mate iwi he kooti i nga whenua ko te kawana- tanga kei te titiro mai i te whaka- taunga kua whakataua, kua riro atu o ratou hia ki te Kawanatanga a kua taka atu ki te Kaitiaki o te katoa, mana katoa nga mahi, he oti ta tatou e mohio kote whaka- taunga anake, kei mahara tatou penei i enei wa ka hori kei a tatou ano te mana o tatou whenua, kua kore rawa atu. Ko tenei anake te huarahi e ora ai te iwi ko te whakamutu i te kooti, i te Riihi me te Hoko ki te Kawanatanga ki te rite tenei kaora tatou i roto i te mate kua oti mai nei i tenei Paremata. No te mea konga tu kooti o naianei he kooti hei tapae atu i te whenua ki te Kawanatanga me te Kaitiaki o te katoa, mana katoa nga mahi me nga hoko Riihi me era atu mahi, e kore e matauria e te iwi. Ko tana tino kupu tenei kia whakamanawanui te iwi kia whakamutua te kooti i roto i tenei tau kotahi, kaore he huarahi ke e puta ai tatou i roto i tenei mate, ko tenei anake, he nui ana kupu whakamarama mo enei take. I muri ka tu ake ko Wi Pere, ko aua kupu tonu, ka mea kei Pohe nga iwi o nga motu |