NAMA 15 WAIRARAPA. HEPETEMA TUREI 20tb 1898.______ _______Wharangi No. 1 PAPAWAI. HEPETEMA 20th 1898.

TE HUNGA TAUTOKO (VERSUS) TE HUNGA TURAKI ITE PIRE —POARI—

Te Hui a te Pirimia me nga Rangatira Maori o te Tai Hauauru, o te Tai Rawhiti, -o te Tai Tokerau, Akuhata 1 1898.

I puare te Whare i te 8 karaka i te ahiahi, he nui te tangata, ki tonu te Whare. Ko Timi Kara raua ko te Pirimia i tae mai ki te hui. Na Peni Te Uamairangi i waahi te korero o te hui. Peni Te Uamairangi'.— E mihi ana ahau ki tenei hui. me o tatou Minita hoki, me te Hetana raua ko Timi Ka- ra, tena korua me o korua hoa kua ngaro ki te po, nui atu te aroha kia korua me o korua hoa kua ngaro ake nei Kua ngaro a Taito- ko, a Rapata Wahawaha, nga Rangatira o tenei marae, ko raua uri enei me o raua Iwi. He Pao taku.— Na Taitoko nga mahi i rauna i te motu, whiti atu ana i te Waipounamu e au. Nawai taku, kiri ka rauangi- angiitia, i te tereinatanga ki to kaupapa e au. Tirohia atu he Koikoi kai mua, ka haramai ka karo te Paiaka e au. Ko koutou tena ko matau tenei te hunga tautoko i nga kupu kei ngaro e au. Ka huri kia ora koutou katoa. Paratene Ngata. ' He mihi ki te hirini te tuatahi. Tena koe e te Hetana, te Pirimia o te Ko- roni, korua ko Timi Kara, tena koe te matua o te Maori, to ahua, ko koe te Kingi o Niu Tireni, kei roto i to ringa nga taonga katoa 6 te Maori, notemea, ko koe te Minita o te taha Maori, e whakapai ana au mo to korua ta- enga mai ki te hurihuri i nga take o te Pire, otira e kite ana koe ko etahi o matou e tauto- ko ana, ko etahi e turaki ana, otira-kei a koe te katoa o ena, ko te ora mo to Iwi Maori e kitea ana e koe, koi na tau e mahi. Ko to Pire i kiia nei e koe kia mahia, kua oti, e kore ahau e whakaware i te taima, koi nei taaku, ka whakatakoto atu-ki to aroaro, e mohio ana matou tera pea etahi o a matou whakatikatika e whakahetia e te taha Pakeha, otira ko a matou tena i kite ai hei ora mo

hia kia paahi taua Pire mo Niu Tireni katoa, kia toe ai nga toenga Whenua mo nga ari e haere mai nei, ko nga Iwi e whakahe ana mo te Pire, e pai ana kia homai o ratou whakaro, kia wehea o ratou na Whenua ki waho o ta- ua Pire, kua marama koe ki nga tikanga o te Pire, kei to aroaro tonu hoki, a e kore hoki au e whakamarama atu, ko to matou hiahia ko nga takiwa e hiahia ana ki tenei Pire, me whakarite ano tenei Pire mo ratou takiwa, kia urn ano hoki to matou Komiti ki roto i te Poari. . Kia ora tonu korua. He kupu whakamutunga, e whakapai ana matou mo te ra Whanaunga o te Pirimia kua taha ake nei i te awha ka hori nei, no te Haterei tonu nei matou ka mohio, kihai i puta he whakaaro mo matou mo to ra. Henare Tomoana.— E mihi atu ana ahau ki a koe e te Pirimia, heoi taaku i tu ai he tautoko i nga korero a Paratene Ngata, kaore au e whakahe i tetahi waahi o ana korero. Paratene Ngata.— He kupu i wareware, ko nga tangata kua haina mai ki nga Pitihaua tautoko i to Pire nei e 2, 870, kei te haere mai ano etahi. Pirimia.— E mihi ana au ki a koutou ki nga tangata kua whiriwhiria e nga Iwi, tena koutou, pai atu - au i tooku kitenga ano ia koutou i tenei ra, kia korero tahi tatou i nga take e pa ana ki te Iwi Maori, taihoa ki te taha Pakeha, e inihi ana ki a koutou mo nga mihi mooku, mo Timi Kara hoki, no koutou hoki ia, uru mai ana hoki te mahara pouri ki roto i au rao Taitoko, nao Ropata Wahawaha, e taea te aha, ko te pai o te Maori kaore ratou e korero kino ana mo to ratou Rangatira, aha- koa he kino ana mahi kaore te pakeha i penei, e ki ana hoki koutou, e rua o koutou taha, kaati kaore rawa koutou i te whakakino ki tetahi ki tetahi, engari e penei ke ana koutou, ki te kore etahi e pai ki tenei Pire, me wehe o ratou Whenua, kaua tenei Pire e pa ki o ratou Whenua, ite mea hoki ra kua tae ko- utou kua korero kia ratou i te pai o te Pire, a kaore ratou i pai, e hara ia koutou tena he, tena pea he wa mehemea ka paahitia te Pire nei, a ka puta he painga ki a koutou tera pea ratou e tirotiro ki to ratou he, he painga tenei mo te Iwi Maori e mahia nei e koutou, ko nga tangata e pai ana ki tenei Pire, me mahi tahi ratou ko te Kawanatanga hei painga mo te Iwi Maori, i te hui tuatahi a tatou, i puta te kupu a tetahi taha kia ho- atu he taima mo ratou hei mahi i ta ratou Pire, whakaaetia ana e au, a kaati kei te tatari au ki ta ratou Pire, kaati kotahi ano tenei Fire, kei whea ra te Pire aua tangata inaianei, kei nga whetu pea o te rangi, koia ahau i penei ai mehemea he tika aua whakahe, e taea ano pea te korero a ngutu mai te tuhi mai ranei, ite mea kei te penei te ahua, kaati ko tenei kei te whakahe puku noaiho pea ratou, e penei ana te kupu o roto i te Waiata Pakeha, "Takuta e kore au e pai ki a koe, heaha te take, he kore tonu nooku e pai ki a koe," penei tonu te ahua o tenei kahe take kore noaiho, i penei hoki au ko nga whakatikatika o ta koutou Pire, maku e titiro, he pai he kino ranei, e ki ana hoki koutou ko ahau to koutou Papa, a kaati me pai te titiro a te Papa, ki nga Tamariki, me penei ana hoki te mahi ma tetahi Pirimia i tua ate i au Mo te whakatikatika tuatahi i te Menemana 4. "Me whai pooti whakatau te Tiamana''— me ata waiho tenei, me ata whiriwhiri, he mate kei roto i tenei. Paratene Ngata.— Ko tena waahi no roto tonu i te Pire a te Pirimia, e tika ana me whakatika. Pirimia.— Mo te No 7 me ata whiriwhiri ano tenei, ki taku mohio kei te eke ano nga tikanga nei ki te Pire nui. Mo te No, 8. Wahanga 1, 2, 3. Ko etahi waahi o nga Wahanga nei e tika ana ki taku whakaaro me ahua tupato ano eta- hi, titiro ki te Wahanga toru, kei roto nga tikanga o tenei i te Pire nui mehemea ki te whakamaramatia te tikanga o tenei Waha- nga ka mate tenei Pire, ko tenei Wahanga ma ia tangata e tuku atu tona paanga ki raro i te Mana o te Poari mehemea ka penei te ahua tera pea e puta» he raruraru i nga kai-whakahe i tenei tu ahua, otira e whaka- aturia ana tenei e te No, 9. Ki te Pire nui nia te whakaae a nga tangata e rua-tekau ko nga Poraka Whenua katoa i roto i taua takiwa ko ta Kawanatanga penei e rereke ana ta koutou, tetahi ma te Iwi katoa no ratou te Whenua e pooti o ratou Whenua kia uru ki te Poari mehemea ki te Paahitia ta koutou tera etahi tangata o te Tai Rawhiti, e whakaae ana etahi torutoru nei kia uru o ratou Whenua ki tenei Pire e whakahe ana pea etahi e kore e tu te Pire koi nei te pai o ta te Kawanatanga. ' Wi Pere.— Me titiro i te Tekiona IO. Ka whakarite- rite a Wi Pere raua ko te Pirimia i konei. Paratene Ngata.— Ka whakamarama i te rarangi 8,9,10, ko- tahi tonu to ratou putake ko te No 8 Ko te rarangi 9, he whakamaramatanga no te Wahanga 3, o te rarangi 8. He mea whakaae tenei e te hui topu i te whiriwhiri- nga o tenei Pire. Pirimia.— He mea ata whakaaro na te Kawanatanga kia waiho kia puare ana tetahi waahi o te- na Ture ka tu ano a Paratene ki te whaka- marama, i waiho marire tenei take kia ata hurihuringia. Whakaaetia ana e te Pirimia mo te rara- ngi 11. Ka whakariterite ano a Wi Pere me te Pirimia mo te rarangi whakamutunga o tenei Ture. Paratene Ngata.— Me waiho tena me ata maaka marire. Mo te 18. Paratene.— He mea tango mai tenei rarangi no te rarangi 22. Kei roto ano i tau. Pirimia.— Ae mete 14, hoki kei ta te Kawanatanga ano, otira he mea whakapoto pea na koutou tenei kia pai ai. Paratene,— Ae. Pirimia.— Mo te 15, 16. Kei roto enei o te tino Pire mete 17. Tetahi waahi ko te waahi i whakatikatikaia o tenei rarangi kua whaka- tikaia e te Pirimia te takoto. Mo te 18. He pad tenei kaa oti noa atu tenei. 19. He tikanga nui kei roto i tenei ki te ata hoki koutou ki te tirotiro i nga take o .