Pukapuka 2, Nama 7
18990531

whārangi 1  (6 ngā whārangi)
2titiro ki te whārangi o muri


Tirohia ngā kupu whakataki o tēnei niupepa

 
TE PUKE KI HIKURANGI,

[NAMA 7, O TE TAU TUARUA.]______WAIRARAPA.MEI WENEREI 31st. 1899. [Wharangi No. 1]

Moe ara ara, moe ara ara, ka tau te manu ki runga ki tona pae kohiri, kohera, ka tiriti- ria ka rearea ka taka mai tu ki tona hiiwa ki a hiiwa e ara e tera pa, e ara e tera pa, e ara e tera tangata, e ara e tera Wahine, e ara e tera Tai-Tama, e ara e tera Tai-Tamahine, e ara e te Iwi Maori, e ara e te Iwi Awhekaihe, titiro nga kanohi o te hunga matau ki te ko- rero i nga Nupepa Pakeha, whakarongo e nga taringa o te hunga matapo kaore nei e mohi- o ki te korero Nupepa Pakeha, tenei te rongo o te tai a Ruatapu te hii ha mai nei, kua ii mai a Paikea te oranga mai o te Huri-purei- ata ko tona korero raaraa, rooroa, o te Rau- mati, poopoo rooroa o te Hotoke, hei "Te Puke Ki Hikurangi" te puputanga o nga morehu oneone, e toru nga nohoanga o te whare Paremata e tu mai nei i Poneke.

Tuatahi. Ko te Kawanatanga.

Tuarua. Ko te Apitihana.

Tuatoru. Ko te Takawaenga, ara ko aro- aro tahurihuri, e ki aha te Kawanatanga, ko tana Pire Poari hei Rahui i nga morehu Whenua o te Iwi Maori, me te Iwi Awheka- ihe, e tipu ai enei Iwi ki te pai, ki te Honore me te ora, he mea whakahau mai na te Kuini Wikitoria kia whakaarotia e te Kawa- natanga o te Koroni te tono a to Iwi Maori, me te Iwi Awhekaihe mo to ratau toenga oneone.

E korero ana te Apitihana, e Kauhau ana ki te Iwi Pakeha, ki te hinga tenei Kawana- tanga ia ratau, ka wetekia nga here o nga Whenua Maori i Rahuitia e tenei Kawanata- nga, ka hokohokotia kia tae rano ki te eka whakamutunga, no te mea kaore e pai ko te Maori hei Rangatira Whenua, ko te Iwi Pa- keha hei whakapai, ko nga Maori hei noho, engari me riro katoa nga Whenua i te Pakeha, ko nga . Maori me mahi oranga mo ratau, penei i nga Pakeha e mahi nei i nga rori hei oranga mo ratau, ko nga Takawaenga ara ko aroaro tahurihuri, kaore e mohiotia ka huri ratau ki tehea taha i te ra o ta ratau pakanga i roto i to ratau whare kote tino take a te Apiti- hana e turaki nei i tenei Kawanatanga, mo nga Ture kua oti nei mo tatau, timata mai i te tau 1894 tae mai nei ki te Pire Poari.

Ko tetahi take a te Apitihana i whakapu- aki nui ai i ana whakaaro, kia peneitia nga Whenua Maori, kua tata mai te wa pooti Mema mo te Paremata o te Koroni, e pooti- tia mai ai a ratau tangata e te Iwi, hei tautoko i a ratau whakaaro e hinga ai tenei Kawanatanga, e tu ai ko ratau he Kawana- tanga, hei whakatutuki i to ratau hiahia mo nga Whenua Maori, ki ta matau whakaaro ake e kore te Iwi Pakeha e whakaae mo tenei ahua, a ka pooti mai i enei tangata hei Mema, no te mea kai te aroha te Iwi Pakeha, e noho ana i runga i enei Motu, ki nga Maori me nga Awhekaihe me o ratau Uri, tuarua he kore take.

Te Iwi kua kii katoa nga Nupepa Pakeha, o nga Motu nei i enei tu korero, ko te "Puke Ki Hikurangi," e rua putanga i te marama, he roa rawa ka kite ai koutou i enei ahua korero, e mahia nei e te Apitihana me te Ka- wanatanga.

Ko te mea pai e whakaaro ana matau e kite kite tonu ai koutou i nga ra katoa i nga