Nama 52
19020601

whārangi 1  (12 ngā whārangi)
2titiro ki te whārangi o muri


 
Te Pipiwharauroa, he kupu whakamarama. NAMA 52. GISBORNE. HUNE 1902. RONGO PAI.

Piritoria, Hune 1,1902. No ina po i houhia ai te rongo. Kitini. I WHAKAATU RIA E TE PIPIWHARAUROA i Aperira kei te huihui nga rangatira o te Poa, tera pea e mutu te whawhai. No te 2 o nga ra ra o tenei marama ka tae mai te waea a Kitini. Kua te Poa ki raro i te mana o Ki- ngi Eruera. I hari, i koa, i whakawhetai, te Emepaea katoa mo tenei rongo pai, te mau- nga-a-rongo. Kia whakapaingia te Atua!

TE PAKARUTANGA O MATINIKI. I PANUITIA e matou i tera rerenga o te manu nei te waea mai o Niu Ioka mo te pakarutanga o tetahi moutere o te moana, o Matiniki (Martinique) tetahi o nga moutere o Weihi Inia, i hinga ai he parekura nui whaka- harahara, i mate ai te mano o te tangata, tane, wahine, tamariki. He mea pai i te mea kua ata tau nei nga korero kia ata whakatakina. kia takoto ai i roto i te pukapuka hei titiro ma nga whakatupuranga e tu mai nei, e tohungia ana hoki e matou nga kape katoa o TE PIPI- WHARAUROA. . TE MOUTERE O MATINIKI. Ki te tirohia te mapi o Amerika ka kitea he rarangi moutere ki te tairawhiti e pona- pona ana i waenganui o Amerika ki te Raki me Amerika ki te Tonga; ko te moutere tino nui ko Kupa mo reira nei te take o te whawhai a te Marikena raua ko te Paniora, i Aperira 23, 1898, kei te pito whakarunga ko Matiniki he moutere iti. Te ingoa nui o enei moutere ko Weehi Inia, ara ko Inia ki te Hau- auru, he ingoa i huaina e Kirihitopa Karama- pia i te tau 1492 i kitea ai e ia he porotaka te ao—i kiia ai ko Inia, he pohehe nona kua tae tona kaipuke ki Inia ki te Rawhiti, engari e tae ano 'mehemea kahore i aukatitia e nei motu. He maha nga iwi kei a ratou enei mo- tu, he maha kei te Ingarihi, ko Matiniki no te Wiwi. Ko te rite o enei" motu kei te poito ku- penga; ko te tuturutanga he maunga kotahi ano kei te moana e tu ana, ko nga tihi i puta ki runga. Ko Matiniki e 43 maero te roa, 19 te whanui, e 244,090 nga eka; ko te maunga tino teitei ko Perii, e 4430 putu, ko te mau- nga tenei i pakaru nei. Ko te taone nui ko St. Pierre, e 36,000 nga tangata, ko te taone tenei i taupokina e te puia. Ko te tokomaha o nga tangata o te motu e 200,000, he mangu- mangu he awhekaihe he pakeha, ko te nuinga he awhekaihe mangumangu. He Pikopo te karakia. He iwi___nga whakaaro ki nga ahuareka o tenei ao, e kiia ana he kani- kani tonu te mahi i nga po katoa. Ko te nui- nga o nga tamariki he poriro, e 66 i roto i te 100 i whanau poriro. He motu tino atahua, he papai nga whare, he nui te moni." Te tino oranga o Matiniki he mahi rama hei waipiro, he nui ano te huka te ti te kawhi, te miro" me te tupeka.

TE PAKARUTANGA O MAUNGA PERII. I te 5 o nga ra o Mei ka timata te rere o te ; paru wera o Maunga Perii ka taupokina etahi o nga whare, no te 8 o nga ra ka tino pakaru, ka puta te ahi, ka maringi te pani wera tonu, ka heke ki te taone, tere atu, ano he waipuke, e whakawaha ana i te ngahere, i te kamaka, i te oneone. E rima maero i te maunga ki te ' taone, otira kihai i roa kua taupokina te taone, ka kangia e te ahi, no te taenga ki te moana ka hihi ka tu te ngaru, tahuri tonu atu nga