| |
Te Pipiwharauroa,
he Kupu Whakamarama.
NAMA 53. GISBORNE. HURAE 1902.
NGA TOHUNGA MAORI.
TE WHAI-KORERO A TIMI KARA. ITE mutunga o te karakia i Wai-o-Mata- tini i te Ratapu 23 o Maehe ka puta nga korero o te whare mo nga mihi maori. I mea a Timi Kara kua mutu atu i nga ra o mua te tikanga me te tapunga o te mahi tohunga, ko nga tohunga o enei ra he parau noa iho, he whai moni, he hiahia ki te wahine. Ki te ora te tangata ehara i te mea na te tohanga enga- ri na te ora noa iho. E mate ana etahi tanga- ta i runga i nga kupu whakawehiwehi. Kite kiia atu te tangata e te tohunga ki te turoro e ora ia, ka hari tona ngakau, ka tumanako ka hauora, a ora tonu atu te mate. He mea ata whakaako nga tohunga o nehe- ra, i whakaakona ki te wharekura, i tapu to ratou whakaakoranga, tena ko nga tohunga o enei ra kaore i mohiotia to ratou na whaka- akoranga. Na wai ratou i whakaako ? Ka pata mai te tangata i te whare-herehere, he tangata kai waipiro ranei, kitea rawatanga ake ka tu ia hei tohunga. Na reira ka mea te ta- ngata kua pohehe te Atua ki te haere mai ki enei tangata. Mehemea ana he tangata pai i kitea te kaha o tona ngakau i mua atu, e tu hei tohunga tera ano pea te ngakau e whaka- pono, tena koa tau ke te mana tohunga ki nga nanakia nei. Mehemea he tika kei a ratou te mana atua, kati me mahi te tangata i te kino kia taungia ai e te mana tohunga ; kua he te Whakaponokaore kau he pai o te whakapo- no. Ko nga tohunga o mua. he hunga tapu, he wehi te ahua o te tangata; ki te kitea atu ka mohio tonu te tangata he tangata rereke, kaore i rite mai ki etahi tangata, tena ko o ta- ua tohunga o enei nga ra ehara noa iho i te ta- ngata, kaore e hopohopotia e tangata. Kaore e mohiotia e te tangata noa te reo karakia o nga tohunga o mua. 1 te whai o nga tohunga o enei ra kia pera hoki ratou ka tinihanga noa iho, ka whakarite ki te reo o te kuihi o te kou- kou ranei. Ina tonu a Pukemaire te pa i tae - mai ai te " Pai Marie ". Ka whakarongo te Maori ki te reo rereke ka pohehe he reo tohu- nga, kaore he wwhakariroingaketanga i te reo pakeha. Te piki hiia, rongo hiia, teihana. Otira i te rongonga o te Maori ka mea he reo atua, inahoki te tangi na rereke, kaore he ma- hi tinihanga. Tetahi mea ano hei whakaarohanga ma ta- tou, mehemea he mana patu tangata i te Ma- ori, he aha ia i mau ai ki te pu hei whawhai ki te pakeha, i kore ai e patu i te pakeha ki ana karakia? Penei kua ngaro atu te pakeha. Mehemea i riro mai i te tohunga te mana pa- tu tangata, he aha hoki i kore ai e riro mai i a ia te mana whakaora mai i te tangata i te ta- ngata kua hemo rawa ? Me haere tahi enei mara e rua. E hika ma, kei rarua koutou i i te tinihanga.
PANUITANGA. KEI te 30 o nga ra o Akuhata 1902 ka tu he hui kawanga whare-karakia ki Pu- puaruhe, Whakatane, e kawaina ai a " Anaru." E whakahaerea ano hoki te kohi moni hei wha- kahoki i te Wero a Te Wiremu. Ko enei nga take o te hui a " Te Tahi." E te iwi he ku- pu atu tenei kia kaha ta koutou whakarite i te karanga a to koutou koroua. Tena, " kia te- re Raua kia tere Pipiwhakao," tere tangata tere moni. Katahi ano tona kawanga whare- karakia. |