|
| |||||||||||||
1
| PANERA ME PAERANA. Timata i te Wenerei, Hune 18. Mo te moni anake. He hoko tino ngawari rawa o nga Kakahu mo te Makariri, me nga TAPUTAPU MAITAI. Ki a maua hoa maori. Kua puare ta maua toa nui i te Tiata, e mohiotia ana ko te Horo a Panera me Paerana. E hokoa ana e maua nga tu mea katoa, ki nga moni iti rawa. He kakahu, paraikete, nga tuuru Kamura, pepa mo a koutou whare, Me te tini noaiho o nga taonga, e rawe ana kia koutou. E iti iho ana i nga moni e taea ana e era atu toa te hoko. Haere mai kia kite tonu koutou. E kore hoki maua e tono utu mo te matakitaki noaiho, i nga tino taputapu papai, e kitea ai koutou ki reira. A e mohio ana maua ka kite tonu koutou, e ngawari iho ana i nga mea katoa e hoko ana e koutou i mua atu. He tono atu tenei ki nga Maori, kia haere wawe mai ki te matakitaki, e koro hoki e roa te whakahaerenga o tenei hoko. Ka puare te whare i te 9 o te ata, tae atu ki te 5 i te ahiahi, a ka puare ano i te 7 o te ahiahi, tae atu ki te 9. PANERA ME PAERANA. TE WAKA MAORI O AOTEAROA. Turanganui, Kihipane, Hurae 18, 1884. He tangata amuamu, e ki ana tetahi nupepa Pakeha, tera tetahi tangata keri kapia kei Kaipara no te iwi e Tiamani, a he amumau tonu te mahi o taua tangata. I mua tata atu nei e moe katoa nga tangata o runga ko waenganui po hoki. Heoi no te rongonga pea i taua tangata o aue ana, ka maranga katoa ratou ki te whakaora i a ia. Katahi ka kumea ake taua tangata ki runga ki te tima, a te mahara ia me tuku atu ia i tona whakawhetainga ki ana kaiwhakaora, ka tahuri ke ia ki te korero kono atu ki te Kapene o te tima, mo te ngaronga o tona poti me nga utanga i runga a ka tonoa kia hoatu he kakahu maroke mana, me etahi moni, hei utu mo ana mea i taka atu ki te wai. I runga i te ngakau aroha o taua kapene ka hoatu e te etahi kakahu mana, me te hereni kotahi, a te whakapai mai taua tangata mo teneil mahi atawhai noa i a ia ka peke atu ia ki uta kanga haere ai ki taua Kapene, me tana ki ka mauahara tonu ia ki a ia mo tona tukinotanga i a ia. He porangi koa te tangata ra inahoki te ahua. E rongo ana matou ko te Ingarihi rawa te iwi matau ki te amuamu, engari e kore e taea tenei o Tiamani. KINGI TAWHIAO-Kua tae mai te korero mo te unga atu o Tawhiao me ona hoa ki Ingarangi, me te whakamanahiritanga o etahi o nga Pakeha rangatira ia ratou. Engari kaore ano i ata oti tetahi mahi a ratou, i te tukunga mai o nga korero. Kei muri nei pea te rangona o tatou. Tena pea kei te matakitaki haere ana koroke ra, i nga mahi whakamiharo o te ao tawhiti, a he pai mehemea ka kitea ki reira etahi whakaaro nui hei mauranga mai mka ratou ki enei motu. NGA KURA MAORI-Kua tae atu nga whakaaturanga mo nga kura Maori ki te Kawanatanga mo te tau 1883. E 69 nga kura kei te totika haere te mahi, e 24 nga kura e ahua pai kau ana, a e 5 nga kura e ahau ngoikore ana. Ahakoa ra, huia katoatia kei te pai nga whakahaerenga. I tenei motu o Aotearoa, 1060 nga tamariki Maori i whakamatauria ai te mohiotanga e te kai titiro kura Maori a i tera motu i te Waipounamu e 282 nga tamariki i whakamatauria a ko ena nga mea i nuku ake ai te matauranga, i o nga tamariki o tenei motu. Nga moni i pau i runga i nga kura Maori i te tau 18,827. OHINEMUTU-I tae mai tetahi korero i te waea i te 9 o nga ra o te marama nei, he whakaatutanga mai te kohurutanga o tetahi wahine Maori o Te Ngae, tona ingoa ko Tukemata. Na tetahi porangi na Meihana, ia i kohuru. I nehua te tinana o te wahine mate, otira no te taenga atu o te pirihimana ka tangoahia ake ano e ia te tupapaku i te whenua, kia ata rapua te take o tona matenga, i te aroaro o te hunga whiriwhiri. I te whare porangi ano e noho ana te kai kohuru i mua. No te pataitanga ki a ia, ki te take i kohurutia ai e ia taua wahine, ka mea ia, na ana atua i tohutohu mai ki a ia, kia patua e ia. TETAHI KURA TAKIWA HOU-No te 1 o nga ra o Hurae nei, i puare ai tetahi kura hou i Te Arai, e tata ana ki Whakato, mo nga tamariki o nga Maori, me nga Pakeha o era wahi. Kaore he utu mo te karanga o nga tamariki engari ma ratou ake e hoko i a ratou pukapuka tereiti me e ona tu mea katoa. Kati, ki to amtou titiro, he mea pai rawa tenei kia tu tetahi kura i tena takiwa whai tamariki a kia haere atu nga tamariki Maori katoa o reira ki taua kura, he maha hoki nga tau i hapa ai ratou i te karanga. Ehara hoki te kaiwhakaako i te tangata kuare ki tena mea, ki te whakaako kura, kua 15 hoki ana tau ke tena mahi a e ki ana ia i matau rawa atu etahi o nga tamariki Maori i whakaakona e ia, i roto i ana tau. E mea ana matou me tautoko nga Maori i te kura penei, a me whakatu e ratou, i etahi o a ratou tangata whai whakaaro, hei tangata mo te Komiti o taua kura. (last paragraph unreadable) ÿ |