Nama 92
190511

whārangi 1  (12 ngā whārangi)
2titiro ki te whārangi o muri


 
Te Pipiwharauroa, he Kupu Whakamarama NAMA 92. NOWEMA 1905.

HUIA TANGATA KOTAHI. ETE iwi, e nga rangatira, E pehea ana koutou ki ta matou kupu kia whaka- houtia ano te Kotahitanga o Waitangi? Mehemea e whakaae ana koutou, he aha i wha- karoa ai, te whakariterite ai i te ra, i te wahi hei tunga mo te hui, i nga mema hoki mo taua hui? Kua oti te Ture Muru Whenua, heoi i mua atu i te murunga o tetahi eka kotahi kia hohoro te karanga hui, kia rongo ai te Kawa- natanga, me te pakeha ka wehi, ka tupato te tango whenua; i mua atu hoki o te tuwhera- tanga o te tango i runga i te hoko. Kahore he wehi o te Kawanatanga i o tatou mema, he pononga ratou na Te Hetana ko Kaihau ana ka i puta ki waho, kahore te Kawanatanga me te Pakeha e uhupoho ki te tangata kotahi, engari tera e wehi i te iwi nui i te Reo Nui i te Reo Kotahi o te Kotahitanga. Ki te ki a etahi tangata hei painga mo te Maori te Ture Muru. Ko te muru i runga i te reti he pai engari ko nga wahi e kore rawa e taea e te Maori te mahi ko nga wahi i te ngahere nui, ko te tango ia i runga i te hoko he mea kino rawa, kahore rawa he painga ki te Iwi Maori ahakoa pehea te nui o te moni. Ko te mea e ora ai, e tupu ai, e kaha ai, te Maori ehara i te mea ma te nui o te moni, engari ma te kaha ki te ahuwhenua. I whakawhiua te Whanaua Iharaira i te whenua o Ihipa, i whakamahia, otira i tupu nui ratou, i kaha, i piki, a i te kaha rawa o te piki wehi ana te kingi o Ihipa a whakahaua ana kia whakama- tea nga tamariki tane katoa a nga Hiperu. No Timi Kara te mana nui mo te whakahaere i tenei ture, heoi kei a ia anake he tanga ma- nawa mo te Maori i enei ra. He taha rua ia tera ano ia e whakarongo ki te kupu a te ta- ngata Maori, na konei matou i mea ai ko Timi Kara hei putanga a ihu mo taua. Hei tautoko i a Timi Kara, hei pehi i te ngakau apo o te pakeha me whakatu to tatou Kotahitanga. Ma tenei Kotahitanga e wha- kaari he mema mo te Paremata, kaua ma te Komiti Tupakaka, no te mea kotahi ano te kanohi o taua komiti, kotahi ano hoki te ta- ringa, a ehara hoki ratou i te iwi nui i pooti; ma tenei Kotahitanga e whakarite he ope hei haere ki Ingarangi hei kawe i te korero ki te whenua matua kua takahia te Tiriti o Waita- ngi. Katahi ano, ki ta matou whakaaro, te take tika hei mauranga ki Ingarangi. Na konei matou i tohe nui ai e te iwi kia hohoro te karanga hui, engari kaua e meinga hei mahi ngahau, ko nga mema anake me nga rangatira e huihui. He mea pai ki te hohoro te karanga i tenei hui, katahi ano ia te putake nui te pu- take tino tika hei whakaaranga i tetahi Kota- hitanga mo taua mo te Maori, hei riri, hei titiro, hei tohutohu, i te ture kua hanga nei hei muru i o tatou toenga whenua. He tikanga na te pakeha ma te whakatu i te ropu ka taea ai te mahi He ropu o nga kamura, o nga kai ma- hi, o nga kaitui, o nga tu mahi katoa a te pa- keha, he ropu hei akiaki i te rerewe o Turanga nei kia hohoro ai te mahi me o nga rerewe o etahi atu wahi, he ropu o nga tangata e hapai ana i te Kawanatanga, he ropu o nga tangata e whakahe ana, he ropu o nga mea katoa a te pakeha, hei whakanui i te utu, hei whakaiti i nga haora, hei tiaki kei tukinotia; a ko tatou ia nei ko te Maori kia kaua he ropu, kia kaua he Kotahitanga, hei tiaki i te pakeha kei anga