| | |||||||||||||
| Te Pipiwharauroa, He Kupu Whakamarama. Nama 111 GISBORNE Hune 1907 TE KOTAHITANGA MAORI. I TAIA e matou i tera marama te wha- katapopototanga o nga korero o te hui nui i tu ki Waahi, a, e hiahia ana matou ki te whakapuaki i etahi kupu torutoru nei mo taua hui. Me whakaatu ake ma- tou i to matou miharo ki te kore rawa o tetahi kupu powhiri i tae mai ki a matou no te mea kua wha ki nga iwi katoa e tino akiaki ana matou kia whakakotahi te Iwi Maori, a, kia whakawhiti tetahi ropu ki Ingarangi. Kahore hoki matou i rongo i tae mai ano he kupu powhiri ki Te Kota- hitanga o Te Aute, no te mea ko te kota- hitanga Maori kia uru tahi nga kaumatua me nga taitamariki. Kei Te Kotahitanga o Te Aute etahi taitamariki matau atu o te Iwi Maori, matau ki te taha pakeha, ma- tau ki te taha Maori. Ko te kotahitanga kahore nei nga tamariki i whai wahi, e kore e whai mana e kore e whakarangona e te pakeha, engari tera pea e whakahopu te ngakau pakeha. Kahore hoki matou i rongo i tae mai he powhiri ki te Tai Ra- whiti. Ko te kotahitanga kahore i uru nga iwi Maori katoa e kore e tika kia kiia he kotahitanga Maori. Kaua koki e ka- pea tetahi iwi ki waho i nga tikanga nunui kei wehewehe te ahua, kaore e whakara- ngona te kupu e te Kawanatanga o Ingarangi, o Niu Tireni ranei. Powhiri- tia te tangata waiho mana e ngaro atu, kei a ia tena. Otira ahakoa i warewaretia matou e whakamihi ana matou ki te kaha o Tai. ngakawa ki te karanga i tenei hui ki tona kaha hoki ki te paihere i te Iwi Maori kia kotahi. Kahore he take e tua- rua ai ano matou i a matou kupu kia wha- kakotahi te Iwi Maori, ko nga tangata e korero ana i Te Pipiwharauroa e mohio ana hei rua tenei mo nga tau i tohe ai ma- tou.. Ki nga tangata e whakaaro ana e marama ana ki a ratou e kaha te reo o te Maori, e nui te mana, e whakarongo te taringa o te Kawanatanga ina whakakota- hi ratou. He tikanga nui tenei na te pa- keha. Ko wai ma ia nei e akiaki nei kia murua nga whenua Maori, a, e whai nei te Kawanatanga ki te whakarite i o ratou hiahia? Ehara ia nei i te Kotahitanga o nga pakeha ahuwhenua? He reo no te tangata kotahi kaore he taringa o te Kawa- natanga hei whakarongo, kia nunui tonu nga reo ka wehi te Kawanatanga ka uiui ki te tikanga o te reo, ko tate Kawanatanga tikanga hoki he aro i te hiahia o te toko- maha. Ki te whakaturia he kotahitanga mo te Iwi Maori me uru nga iwi katoa, me uru nga iwi piripono, me nga ranga- tira piripono o taua o te Maori me uru nga mema Maori katoa, ma konei anake e whakarangona ai e te Kawanatanga o Niu Tireni, o Ingarangi ranei. Ki te ko- re e uru nga iwi piripono, nga rangatira piripono ranei, e kore e whai mana, tera e whakahopu te ngakau o te pakeha he mahi Hauhau. I whakapaua e Kaihau to- na kaha ki te whakamanawareka i a Ma- huta, a, whai hoki ia kia whakaturia ko |