| | |||||||||||||
| Te Pipiwharauroa HE KUPU WHAKAMARAMA. NAMA 116. GISBORNE. NOWEMA 1907. TANGI. KA pa ana te pouri ki te Maori ka tangi, ka heke te roimata, ka heke te hupe, na konei hoki i whakataukitia ai ka heke te roimata me te hupe ka ea te mate. Ma te heke o te roimata, ma te ngunguru o te waha ka mariri te pouri, tena ko te pakeha ka kutia ia te ngakau pouri te ngakau aroha ki roto ki te manawa hotu ai. I te pehi o te pakeha i tona nga- kau pouri ka kiia e te Maori kahore he aroha o te pakeha, ko to te Maori hiahia hoki kia kite tonu ona kanohi, kia whaawha tonu ona ringaringa, kia rongo tonu ona taringa. Na runga i tenei ahuatanga o te Maori ara i tona whai kia kite rawa ona kanohi ka whakapono ai ia. ka uru te he ki ana tikanga pai, ka meinga tenei mea tapu te tangi hei tikanga kau mo waho, hei whakapai kanohi, hei whakakitekite, na- wai ra ahakoa kore he aroha ka maringi noa te roimata ano te heke he korere i hurihia, a nawai ra ka uru nga mahi tutua, wairangi, ki roto ki nga mahi tangi- hanga. Ko tetahi tikanga tino kino a te Maori mo te tangi tupapaku he inu wai- piro, he haurangi. Kahore rawa matou e mohio ki te putake mai o tenei tikanga tino kino. Ko tenei mea ko te mate, he mea hei pouritanga, he mea tapu, tena hei te Maori ka meinga hei take mo te koa. mu te ngahau, mo te whakatu hakari. I rongo matou i whakainumia e etahi Maori to ratou tupapaku ki te waipiro; i rongo ano hoki matou i whakararangitia e etahi Maori he pounamu waipiro ki te taha o te poka. 1 kite tonu matou i te takahanga o tetahi tupapaku e te hau- rangi; i haurangi katoa nga tangata na ratou i tanu; i te mea kahore ano kia mutu noa te karakia ka timata te haurangi te haparangi; a i kiia i te mea e takoto ana te tupapaku i runga i te atamira kahore i kaha te tangi a enei tangata, no te kaanga ia o te ngakau i te waipiro he taru heke noa te roimata, tiwarawara ana te reo ki te aue whakauruuru ana te tangi haurangi i roto i te tangi pono a nga tamariki. I pa mai te mamae me te pouri ki a matou i te meatanga i tenei mea tapu i te mate hei mea takaro. Kei te ui o matou ngakau he pehea ta te Maori tika- nga o nehera iho mo tenei mea mo te tangi tupapaku, i meatia ranei hei tikanga hakari ngahau, takaro, he mea tapu ranei, he mea i hopohopongia. E mohio ana matou no nga ra tonu o te pakeha nei te inu waipiro i nga matenga tupapaku, ehara hoki i a taua tenei wai te waipiro. He tino tikanga na te Maori o enei ra te kore e hopohopo ki te tupapaku. Inakoa e |