| | |||||||||||||
|
HE KUPU WHAKAMARAMA. GISBORNE. HURAE 1908. " He ao te rangi ka uhia, He huruhuru te manu ko rere." AHUWHENUA. I AU i tae ai ki Te Aute kotahi ano te tino whakaaro o te tamariki, a, o ratou matua ano hoki, ko te whai kia whiwhi ki te matauranga Ida tu ai i na turanga nunui o te pakeha. Ka uru ana te taitamariki Maori ki te tari roia ka whakamanamana ona matua; he mea nui ano hoki ki te Maori te whiwhi o tana tamaiti ki te mahi kamura, parakimete, tui tera, hoko- hoko toa ranei, me era atu mahi huhua a te pakeha. Kaore rawa au i rongo ki tetahi o oku noa kura e wawata ana kia tu ia hei tangata mahi paamu. Kahore au e ata marama ki te take i kore ai te Maori e mohio i era ra he mahi tino rangatira te mahi paamu, te whaka- tupu hipi, hoiho, kau ranei, a he mahi enei e whaia ana, e wawatangia ana e te pakeha, he mahi nui te moni, ko te putake o te ora o nga mahi katoa o te whenua. Ki taku whakaaro he maha nga take i pohehe ai nga tamariki Maori, i wareware ai he mahi rangatira ano ia te ahuwhenua, ko te tino take he kore i whaka- akona i Te Aute kia huri nga whakaaro o te tamaiti Maori ki te whenua; ko tona ngakau i whakaangatia nuitia anake ki te whika, ki te tuhi- tuhi ki. te reo pakeha, nawai ra te tamaiti Maori ka pohehe kahore he tatatatanga o enei mea katoa ki te whenua. He kite nui no matou i tenei he i tohe tonu ai matou kia tapiritia atu ki Te Aute te whakaako ki nga mahi ahuwhenua. E kore rawa e mutu ta matou tohe, tao tenei putaketohe ake nei, tohe ake nei, tohe ake nei, taea noatia ra ano te ra e tu ai he kura ahuwhenua mo te Iwi Maori. Kia kotahi te whakaaro o te iwi nui ki te tautoko i tenei putake, whakangaueuetia nga kai-tiaki o te kareti o Te Aute. I ia turanga hui, tukua he. motini ki a ratou ki ata whaka- arohia tenei take, no taua ke hoki te kura no te Maori ehara te pakeha. Ko tetahi take ano i kore ai te tamaiti Maori e whakaaro, nui ki te ahuwhenua he kite nona i te papai o nga kakahu o nga tamariki mahi tari, o nga tangata noho taone, na konei ka whakahawea tona ngakau ki te ahuwhenua ka. whai ki nga mahi taone ki nga, mahi ngahau. Engari ra i enei ra kua huri te ngakau o te Maori kua kite ko to ratou tino oranga kei te whenua, kei te piki te ahuwhenua o te Maori ahakoa he nui nga mea kei te whaka- taumaha. He ngakau rahirahi ka tirotiro ki te taumaha, he ngakau ahuwhenua ka haere tonu, Ko te tino mahi ma te Maori he ahuwhenua ko te mahi tenei kua whakaritea e te Atua ma taua ma te Maori; ki te kapea e taua tenei ko taua ano hei utu, ara, ka nar, o taua te Maori i te mata o te whenua. Kaore oku whakahawea ki era atu mahi, engari ko taku e tohe nei ko tenei ko te tino mahi ma te Maori he ahu- whenua. He take ano i tohe ai au, me ata whakatepe ake aku take: Tuatahi, he iwi whenua te Maori, kaati ka- hore he take e rapu ai ia he mahi mana i te taone, i era atu wahi ranei. Waihotia ko te pakeha ko te iwi kore whenua hei kamura, hei parakimete, hei kai-tuhituhi, hei aha ake, hei aha ake. Ko te hiahia nui o te pakeha k.o te noho ki te whenua, na te kore whenua tonu |