Kaupapa

 

Ngā huarahi hei rapu kōrero

E 3 ngā huarahi hei rapu kōrero i te kohikohinga nei:

 

Pātene whakahaere

I a koe e tīrotiro haere ana ki te kohikohinga nei ka puta mai he pātene whakahaere. E whai mai ana he whakamārama mō aua pātene.

Titiro ki ngā niupepa katoa kua puta i taua taitara
Titiro ki tētehi o ngā niupepa i puta mai i taua rā
Titiro ki ngā kupu whakataki e pā ana ki tēnei taitara
Titiro ki te whakarāpopototanga reo Pākehā e pā ana ki tēnei niupepa
Titiro ki te whārangi o mua
Titiro ki te whārangi o muri
Huakina mai he matapihi hou kia noho motuhake ai tēnei kōrero
Titiro ki te whakaahua nui o tēnei whārangi niupepa
Titiro ki te whakaahua iti o tēnei whārangi niupepa
Kia pūkaha ngā kupu rapu
Tirohia ngā whakarāpopoto reo Pākehā
Titiro ki ngā kupu kua tangohia i tēnei whārangi niupepa
 

Ngā Whiringa

Kei runga ake ko te pātene whiriwhiringa. Ko tēnei hei whakarerekē i ngā whiringa. Me whakarite ēnei kia pai ai te titiro i tāu ake rorohiko.

Kei ia kohikohinga o te NZDL he reo tūturu hei kōrerorero i waenganui i te kohikohinga me te kaipānui. E taea te whakarerekē i tēnei reo kōrerorero.

Ka taea hoki te whakarerekē i ngā whakatakotoranga pū me ngā whakatakotoranga whārangi. Ka māmā ake te whakatakotoranga whārangi kore-whakaahua mō ngā tāngata e kāpō haere ana.

 

Rapu kōrero

Ngā kupu hei rapu

Koia nei ngā kupu ka tuhia ki roto i te pouaka rapu. Me tuhi ko ngā reta me ngā nama anake. Kaua e tuhia ngā tohutō, he uaua te kite i ngā tohu tō i roto i ngā niupepa. Me noho te mokowā (wāhi wātea) i waenganui i ngā kupu. Kaua e tuhi ngā tohutuhi (pērā i te '?' me te '/'), ka tangohia aua tohu e te rorohiko nei, ka whakauruhia ko te mokowā.

Hei tauira, hei tuku atu i ēnei kupu rapu;

ka rapua kētia e te rorohiko ēnei kupu;

(arā, kua tangohia ngā tohutuhi)


Ngā tūmomo rapu

E rua ngā tūmomo rapu, ko te rapu ngāwari, ko te rapu matatau. Whakaritea tētehi i te whārangi whiriwhiringa.

Me tuhi te maha o ngā kupu rapu hei arahi i te rapu ki tāu e hiahia ana.


Ngā pū matua, ngā pū iti, me ngā kūmuri hoki

He whiringa mō te pū matua me te pū iti. Āe, me tika te rapu i ngā pū matua me ngā pū iti, kāore rānei, hei aha te āta titiro ki ngā pū matua me ngā pū iti.

He whiringa anō mō te kūmuri o te kupu. Āe, me tika te rapu i ngā kūmuri. Kāore rānei, hei aha te āta titiro ki ngā kūmuri. Mō ngā kupu rapu Pākehā anake te whiringa kūmuri.

Hei tauira, mehemea ka kōwhiritia te hei aha te pū matua me te pū iti, ā, ka kōwhiritia hoki te hei aha te kūmuri o te kupu kātahi ka tukua ēnei kupu hei rapu;

ka ōrite te whakahoki mai o ngā pukapuka ki ēnei kupu rapu

Ka pēnei i te mea, kāore te rapu i te āta titiro mehemea he pū matua, he pū iti rānei, ā, ka tangohia hoki ngā kūmuri (pērā i te "ing", me te "s") i tēnei whakaritenga.